دولت، توسعه و بحران‌هاي اجتماعي ايران، 1398-1371

روند تحولات اقتصادي و اجتماعي ايران نشان‌دهنده آن است كه بسياري از فرايندهاي رشد و توسعه نامتوازن به بروز بحران‌هاي اجتماعي، سياسي و امنيتي منجر شده است. بحران‌هاي اجتماعي ايران در سال‌هاي 1398-1371 را نمي‌توان تنها مربوط به نقش رسانه‌هاي بين‌المللي يا كنش گروه‌هاي اجتماعي ناراضي دانست. ساخت دولت و چگونگي سياستگذاري اقتصادياجتماعي دولتي نقش مؤثري در شكل‌گيري بحران‌هاي سياسي و اجتماعي ايران در سه دهه گذشته داشته است. بنابراين، اگر كارگزاران راهبردي كشور درصدد مبارزه با تهديدها و بحران‌هاي اجتماعي باشند، بايد به وضعيت رشد اقتصادي و نوسازي سياسي در ايران توجه كنند. دو پرسش پژوهش مطرح‌شده در اين مطالعه موردي ايران عبارت‌اند از: 1. چه رابطه‌اي بين ساخت دولت، فرايند توسعه اقتصادي، و بحران در دوره زماني 1398-1371 وجود داشته است؟ 2. تا چه حد بروز بحران‌هاي اقتصادي اجتماعي و امنيتي به ماهيت رشدمحوري سياستگذاري، و نبود نهادهاي سياسي و اقتصادي متوازن‌كننده مربوط مي‌شود؟ فرضيه پژوهش بيانگر تأثير ماهيت ساختار سياسي، و سياستگذاري توسعه اقتصادي دولت بر بحران‌هاي اقتصادي اجتماعي است. با تأكيد بر نظريه نهادگرايي تاريخي، و  با استفاده از روش تحليل محتواي كيفي و ارزيابي نظام‌مند برنامه‌هاي توسعه اقتصادي ايران همراه با واكاوي يافته‌هاي ساير پژوهشگران در زمينه سياستگذاري اقتصادي، پيامدهاي سياست‌هاي اقتصادي ايران بررسي مي‌شوند. نتايج نشان مي‌دهد كه بخش چشمگيري از سياستگذاري‌هاي اقتصادياجتماعي ايران ارتباط مستقيم با «ساختار دسترسي محدود» دارد، اگرچه عواملي مانند تحريم و ماهيت نظام اقتصاد بين‌المللي در اين زمينه اثرگذار بوده‌اند، توسعه نامتوازن مبتني بر سياست‌هاي اقتصادي ناكارامد دولت عامل ايجاد و اوج‌گيري بسياري از بحران‌هاي اجتماعي در كشور بوده است.