تبيين نقش ميانجي اخلاق حرفه‌اي در ارتباط بين جو اخلاق سازماني و طفره‌روي مجازي كاركنان دانشگاهي

Explaining the Mediating Role of Professional Ethics in the Relationship between Organizational Ethics Climate and Cyber Loafing of Academic Staff

زمينه و هدف: توجه به اخلاق در سازمان‌ها واجد اهميت بسياري است. از اين رو پژوهش حاضر با هدف تبيين نقش ميانجي اخلاق حرفه‌اي در رابطه بين جو اخلاق سازماني و طفره‌روي مجازي انجام گرفت. مواد و روش‌ها: اين پژوهش از نظر راهبرد اصلي، كمي، از نظر راهكار اجرايي، ميداني و از نظر تكنيك تحليلي، توصيفي ـ همبستگي بود. جامعه آماري اين مطالعه شامل تمامي كاركنان ستادي دانشگاه‌هاي جامع وابسته به وزارت علوم در چهار سطح طراز عملكرد بين‌المللي، ملي، منطقه‌اي و محلي در سراسر كشور بود. روش نمونه‌گيري از نوع خوشه‌اي چندمرحله‌اي بود. حجم نمونه با توجه به مدل Kregci-Morgan و با در نظرگرفتن خطاي 05/0=α، 430 نفر در نظر گرفته شد. براي جمع‌آوري داده‌ها از پرسشنامه‌ طفره‌روي مجازي Bella et al (2006 م.) (با پايايي 89/0=α)، پرسشنامه اخلاق حرفه‌اي يزدان ستا و اسدي (1395 ش.) (با پايايي 79/0=α) و پرسشنامه جو اخلاق سازماني Victor and Cullen (1988 م.) (با پايايي 80/0=α) استفاده شد. روايي ابزارها با نظر اساتيد علوم تربيتي و روان‌شناسي تأييد گرديد. داده‌ها با استفاده از دو نرم‌افزار SPSS 22 و lisrel. 8.50 و با روش مدل معادلات ساختاري تجزيه و تحليل شد. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه مدل ارائه‌شده از برازش مناسب و مطلوبي برخوردار است (95/2=x2/df، 93/0=GFI، 92/0=AGFI، 91/0=CFI، 93/0=NFI، 081/0=RMSEA) و مؤلفه جو اخلاق سازماني به صورت مستقيم و غير مستقيم از طريق مؤلفه اخلاق حرفه‌اي بر طفره‌روي مجازي كاركنان تأثير معني‌دار و معكوس دارد (05/0>p). ملاحظات اخلاقي: پس از توضيح درباره اهداف تحقيق، رضايت شفاهي از شركت‌كنندگان اخذ گرديد. نتيجه‌گيري: جو اخلاق سازماني و اخلاق حرفه‌اي منجر به كاهش رفتار طفره‌روي مجازي كاركنان مي‌گردد. از اين رو لازم است در هدايت رفتار منابع انساني (جلوگيري از بروز رفتار انحرافي طفره‌روي مجازي) به اين مؤلفه‌ها و اثراتشان در سازمان توجه شود.

Background and Aim: Paying attention to ethics in organizations is very important. Therefore the present study aimed to elucidate the mediating role of professional ethics in the relationship between organizational ethics and cyber loafing. Materials and Methods: Methodology of the research in terms of the main strategy, was quantitative, in terms of the strategy, was field, and in terms of analytical, was descriptive-correlation technique. The statistical population of this study included all staff of Universities affiliated with the Ministry of Science at four levels of international, national, regional and local levels of performance across the country. The research data were collected from 430 staff members who were selected by multi-stage cluster sampling method. The sample size according to the Kregci-Morgan model and with error α = 0/05, was considered 430 persons. To collect data Cyber Loafing Questionnaire of Bella et al (2006) (α=0/89), Professional Ethics Questionnaire of Yazdan Seta and Asadi (2016) (α=0.79) and Organizational Ethical Climate Questionnaire of Victor and Cullen (1988) (α=0.80) was used. Validity of the tools was confirmed by the professors of education and psychology. Data were analyzed using two software’s SPSS 22 and lisrel. 8/50 and analyzed by structural equation modeling. Findings: The results showed that the proposed model had suitable fit (x2/df=2/95, GFI=0/93, AGFI=0/92, CFI=0/91, NFI=0/93, RMSEA=0/81) and the component of Organizational Ethical Climate has a direct and indirect effect through the component of Professional Ethics on Cyber Loafing (P<0/05). Ethical Considerations: After explaining the purpose of the research, verbal consent was obtained from the participants. Conclusion: The organizational ethic climate and professional ethics leads to a reduction in cyber loafing behavior of employees. Therefore, it is necessary to pay attention to these components and their effects on the organization of human resource behavior.