بررسيِ فرايندهاي واجيِ «حذف»، «ابدال»، «قلب» و «اضافه» در گونۀ طبسي

گونۀ طبسي گونۀ رايج در طبس، يكي از شهرستان‌هاي استان خراسان جنوبي است. در مقالۀ حاضر، هدف بررسي برخي فرايندهاي واجي در اين گونه است. داده‌هاي پژوهش به دو روش ميداني و كتابخانه‌اي و از طريق مصاحبه با ده گويشور ساكن در اين شهرستان در محدودۀ سني30 تا 80 سال گردآوري شده است. نتايج اين پژوهش نشان داد كه به‌طوركلي فرايندهاي حذف، ابدال، قلب و اضافه از جمله فرايندهاي واجي در اين گونه است. همچنين ساير فرايندهاي واجي از جمله همگوني نيز در اين گونه نيز مشاهده شد. در گونۀ طبسي حذف صامت‌هاي پاياني /d/، /m/، /n/،/t/،/k/، /z، حذف مصوت پاياني y]]، آوردن يك مصوّت در ابتداي خوشۀ صامت، ابدال گروه آوايي ān]] و ām]] به u(n)]] و um]]، ابدال دو واج āb]] و ab]] و af]] و āy]] و āv]] به مصوّت مركّب əw]] ازجمله فرايندهاي واجي است. بدون شك بررسي و توصيف گونه‌ها و گويش‌هاي ايراني به شناخت هرچه بيشتر ما از آن ها خواهد انجاميد.