پژوهشي پيرامون خاستگاه طبقاتي مخاطبان نقاشي نوگرا بين سال‌هاي ۱۳۵۰-۱۳۲۰ ه.ش. در ايران

نقاشي نوگرا يا مدرن ايراني در فاصله سال‌هاي 1328 تا 1357ه.ش. ظهور، تكوين و توسعه يافت و به جرياني مسلط در فضاي هنرهاي تجسمي كشور تبديل شد. تداوم و اقتدار اين جريان علاوه بر كنش و فعاليت خالقانتوليدكنندگان و اقدامات توزيع‌كنندگان آثار هنري نوگرا نظير ارائه و فروش آنها، مديون وجود مصرف‌كنندگان يا مخاطبان اين آثار نيز بوده است. در متون به جاي مانده از بازه زماني مذكور، اعم از نقدها، گزارش نمايشگاه‌ها، و خاطرات برخي كارگزاران فرهنگي، به گروه‌هايي از مخاطبان اين آثار اشاره شده است. در مقاله پيش‌رو، كه جزو پژوهش‌هاي تاريخي بر اساس توصيف و تحليل به كمك مطالعات جامعه‌شناختي است، نگارنده در تلاش براي يافتن پاسخي براي پرسش از خاستگاه اجتماعي مخاطبان نقاشي نوگرا از ميان شهروندان ساكن تهران، به عنوان مركز اعمال و اجراي سياست نوسازي از ابتداي دوران پهلوي است. نويسنده با جمع‌آوري اطلاعات موجود در متون فوق‌الذكر، و مقايسه آن‌ها با نتايج مطالعات اجتماعي صورت گرفته توسط اشرف و بنوعزيزي، و جان فوران در زمينه طبقات اجتماعي در ايران دوران پهلوي، درستي و اعتبار اين اطلاعات پراكنده را مورد بررسي قرار داده همچنين تا حدودي خاستگاه طبقاتي ايشان را در فاصله سه دهه 20 تا 50 ه.ش. روشن نموده است؛ به نحوي كه مي‌توان گفت اكثر مخاطبان نقاشي نوگرا از طبقه فرادست و نخبگان و طبقه متوسط شهري از جمله روشنفكران و دانشجويان بوده‌اند. هر چند نمي‌توان قاطعانه همه آن‌ها را جزو مخاطبان قرار داد.