تحليلي بر ظرفيت هاي فرهنگي – اجتماعي تأثير گذارِ بافت هاي فرسوده بر توسعۀ درون زا (مطالعۀ موردي: كلانشهر تبريز)

An analysis of the influential cultural-social capacities of worn out tissues on endogenous development (Case study: Tabriz metropolitan)

تبيين موضوع: بافت­ هاي فرسوده به عنوان بخش­هايي از شهر كه از چرخۀ تكاملي حيات آن جدا گشته و به شكل كانون مشكلات و نارسايي­ ها درآمده­، داراي ظرفيت­ ها و قابليت­ هاي نهان بسياري هستند كه اگر به فعليت برسند مي­ توانند در فرايند توسعۀ شهر به عنوان نيروي محرك استفاده شوند. از اينرو هدف اين تحقيق سنجش ظرفيت ­هاي فرهنگي – اجتماعي تأثيرگذار بافت ­هاي فرسوده بر توسعۀ درون­ زا در كلان­شهر تبريز مي­ باشد. روش: روش تحقيق در پژوهش حاضر از نظر نوع كاربردي و از نظر ماهيت توصيفي – تحليلي مي­باشد كه براي جمع ­آوري اطلاعات از روش اسنادي – ميداني (پيمايشي) استفاده شده است. جامعه­ ي آماري پژوهش شامل ساكنان بافت فرسوده، مديران، كارشناسان و نخبگان دانشگاهي آگاه بر مسائل و مشكلات شهري در كلان­شهر تبريز است كه حجم نمونه بر اساس روش نمونه ­گيري گلوله برفي 200 نفر برآورد شده است. يافته ها: يافته‌هاي تحقيق نشان مي‌دهد هفت مؤلفه­ ي اجتماعي– فرهنگي تحقيق، توسعه درون­زاي بافت فرسوده­ كلان­شهر تبريز را 72 درصد تبيين مي­كنند كه در بين متغيرهاي تحقيق بيشترين مولفه تأثيرگذار بر توسعه ­ي درون­زا عبارت است از علاقمندي به ادامه سكونت در بافت، احساس امنيت در بافت، كمك همسايگان در حل مشكلات، شاهد شكل ­گيري وقايع مختلف در بافت بودن و ميزان مشاركت در انتخابات شوراهاي شهر كه به ترتيب با ارزش 0/936، 0/936، 0/933، 0/929 و 0/921 مي باشند. نتايج: بيشترين تأثير مؤلفه­ هاي اجتماعي – فرهنگي موجود بر توسعه­ اقتصادي، اجتماعي، زيست­ محيطي و كالبدي بافت­ هاي فرسوده به ترتيب با ارزش 0/792، 0/760، 0/663 و 0/553 مي­ باشد.

Objective: The worn out tissues as parts of the city that are separated from the evolutionary cycle of life and become the focal point of the problems and inadequacies have many hidden capacities and capabilities that, if activated, can be used as a driving force in the urban development process. The purpose of this research is to measure the cultural-social capacities of the worn out tissues on endogenous development in Tabriz metropolitan area. Methods: The methodology of the research in the present study is of applied and descriptiveanalytical nature. Data collection is done by documentary-field (survey). The statistical population of the study consisted of inhabitants of weary texture, managers, experts and academic elites aware of urban problems in Tabriz metropolis. Results: Findings show that the seven socio-cultural components of the research explain the endogenous development of the worn-out tissue of Tabriz metropolis by 72%. Among the research variables, the most influential components on endogenous development are: interest in continuing to live in the tissue, feeling safe in the tissue, helping neighbors solve problems, witnessing the formation of various events in the tissue and the level of participation in city council elections. The values are 0.936, 0.936, 0.933, 0.929 and 0.921, respectively. Conclusion: The greatest impact of existing socio-cultural components on economic, social, environmental and physical development of worn-out tissues is 0.792, 0.760, 0.663 and 0.553, respectively.