تاٌثيركاربرد نيتروژن و فسفر بر عملكرد و برخي ويژگي‌هاي خرما در منطقه‌ي ميناب

سابقه و هدف: از ديرباز كشت و پرورش خرما سهم ارزنده‌اي در پايداري و بهبود زندگي جوامع فقير روستايي و مناطق دورافتاده داشته است. ايران دومين توليد كننده‌ي خرما در جهان است و ميناب، يكي از شهرهاي شرقي استان هرمزگان واقع در جنوب كشور، از اصلي‌ترين توليد كنندگان اين محصول است. كشت و كار اين محصول منبع اصلي درآمد اكثر كشاورزان ميناب است كه براي حفظ سودآوري اين صنعت، عمليات مديريت باغ مانند استفاده از مقدار مناسب كود مورد نياز است. سالانه با هر برداشت، عناصرتغذيه‌ايي خاك در مقادير مختلف از خاك تخليه مي‌گردند. اين مقادير بطور ميانگين در يك باغ يك هكتاري با 121 اصله نخل براي نيتروژن (N) و فسفر (P) به‌ترتيب در حدود 42 و (kg) 11 مي‌باشد كه در صورت عدم جايگزيني بهينه‌ي آن بر كميت و كيفيت محصول تاثير منفي بر‌جاي مي‌گذارد. بنابر اين در اين آزمايش، با هدف جايگزيني عناصرغذايي از دست رفته‌ي خاك‌، تاثير كاربرد سطوح مختلف N و P بر باردهي و ويژگيهاي ميوه در چرخه‌هاي پياپي باردهي خرماي رقم مرداسنگ، رقم تحت كشت گسترده در منطقه‌ي ميناب، ارزيابي شد.مواد و روش‌ها: اين آزمايش به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي به‌مدت شش سال روي درختان شش ساله در سه تكرار در ايستگاه تحقيقات كشاورزي ميناب انجام شد. هدف از انجام آزمايش نيز بررسي تاٌثير كاربرد عناصر غذايي N و P بر عملكرد و برخي ويژگي‌هاي خرماي رقم مرداسنگ بود. متغير‌هاي مستقل، سطوح مختلفN (0، 150، 200 و (g tree1) 250) از منبع اوره و P (P2O5) (0، 66 و (g tree1) 88) از منبع سوپرفسفات تريپل و متغيرهاي وابسته، عملكرد ميوه و ويژگي‌هاي كيفي بودند. در سال‌هاي بعد، به ازاي هر سال افزايش سن درخت، به هر سطح N به‌ترتيب 0، 60، 120 و (g) 180 و به هر سطح P به‌ترتيب 0، 20 و (g) 40 (P2O5) اضافه شد.يافته‌ها: عملكرد تيمار N4P2 در بالاترين گروه آماري و تيمار N1P1 (بدون استفاده از N و P) در پايين‌ترين گروه آماري قرار گرفت. بيشترين ميانگين وزن گوشت دانه‌ي‌ خرما (FW) و درصد قند كل محلول (TSSu) از تيمار N4P1، درحاليكه بيشترين درصد كل مواد جامد محلول (TSS) از تيمار N2P3 بدست آمد.نتيجه‌گيري: كاربرد N و P در مقايسه با شاهد به‌طور معني‌داري عملكرد را افزايش داد. بالاترين سطح N مورد استفاده ((g tree1) 250) علاوه بر ايجاد بيشترين مقدار عملكرد، منجر به حصول بالاترين ميانگين FW ميوه و درصد TSSu شد. بالاترين سطح P مورد استفاده ((g tree1) 88)، بيشترين درصد TSS را ايجاد كرد. در كل اين نتايج نشان داد كه كاربرد N و P، تأثير معني‌داري بر عملكرد و برخي ويژگي‌هاي نخل خرما در منطقه‌ي ميناب داشت.