چكيده فارسي :
كمتر از سه درصد آب‌هاي كره زمين شيرين است.زيست و زيستگاه در مفهوم كلان خود وابسته به همين آب هستند. طي چند دهه گذشته برخاسته از رشد جمعيت، گسترش كشاورزي، رشد صنعت، تغيير اقليم و خشكساليهاي پياپي ، دسترسي بشر به آب را پيوسته فروكاسته اند به‌گونه اي كه تداوم وضعيت موجود مانايي و پايايي زيست و مدنيت انسان را تهديد مي‌كند. اين آسيب، توجه كارگزاران و پژوهشگران به امنيت آب را در پي‌داشته‌است. استان خراسان جنوبي در شرق ايران به‌ذات استاني كم بارش با اقليمي گرم و خشك است و طي دو دهه گذشته درگير خشكساليهاي پياپي و اضافه برداشت از مخازن آب زيرزميني بوده وضعيتي كه طي سالهاي گذشته به تشديد تنش‌ها و نزاع‌هاي اجتماعي آب‌پايه در استان انجاميده است. مقاله حاضر كه كاربردي و روش‌شناسي حاكم بر آن تبييني - تحليلي است، و يافته هاي آن نيز به روش كتابخانه‌اي(كتب،نشريات و اينترنت) گرداوري شده بر اين فرضيه استوار است كه طي سالهاي اخير كاهش بارش ها و افت سطح آب‌خوان‌هاي استان خراسان جنوبي با افزايش شمار نزاع‌ها و دعاوي ارتباط دارد. نتيجه پژوهش نشان داد شيب نزولي بارندگي ها ، گفتمانهاي توسعه ( افزايش تعداد چاه موتورها و توسعه توليدات كشاورزي در سبد خانوار ) ، كاهش سطح مخازن آب را همراه داشته و در نتيجه آن تعداد تنش ها، نزاع ها و دعاوي حقوقي خراسان جنوبي در حوزه منابع آبي افزايش يافته و بر امنيت آب استان اثرگذار بوده است .
چكيده لاتين :
Less than three percent of the planet's water is fresh. habitat in the macro sense depend on this water. Over the past few decades, due to population growth, agricultural expansion, industrial growth, climate change and successive droughts, human access to water has steadily declined, threatening the survival of the status quo and the sustainability of human life and civilization. This damage has attracted the attention of brokers and researchers to water security. South Khorasan province in eastern Iran is inherently a low-rainfall province with a hot and dry climate and has been involved in successive droughts and over-extraction of groundwater reservoirs for the past two decades. Has resulted. The present article, which is applied and the methodology is explanatory-analytical, and its findings are collected by the library method (books, publications and the Internet) are based on the hypothesis that in recent years, rainfall has decreased and aquifers in the region have decreased. It is associated with an increase in the number of disputes and lawsuits. The results showed that the increasing complexity of increasing water abstraction, declining reservoirs, decreasing rainfall, population growth along with government policies related to the expansion of agriculture has led to increased tensions, conflicts and lawsuits and has affected the province's water security.
