مكان‌يابي و پهنه‌بندي سايت‌هاي مناسب براي توسعه گردشگري ورزشي در شهرستان شاهرود با رويكرد توسعه پايدار

در اين تحقيق تلاش گرديده تا مكان‌هاي مناسب براي توسعه گردشگري ورزشي در شهرستان شاهرود شناسايي شوند. بدين منظور، از سيستم اطلاعات جغرافيايي و تكنيك رويهم‌گذاري لايه‌ها، به عنوان ابزاري مناسب براي ارزيابي سرزمين استفاده گرديد. بدين ترتيب پس از تعيين منابع اكولوژيكي منطقه، لايه‌هاي اطلاعاتي در مقياس 1:250000 تهيه و از طريق نرم‌افزار ArcGIS نسخه 9،2 اقدام به ريهم‌گذاري گرديد. اين تحقيق در شش مرحله انجام پذيرفت. پس از تهيه نقشه‌هاي شيب، جهت و ارتفاع، از طريق رويهم‌گذاري آنها نقشه شكل زمين تهيه گرديد و در ادامه، با رويهم‌اندازي لايه‌هاي شكل زمين، كاربري اراضي، خاك، پوشش گياهي و حيات‌وحش نقشه نهايي واحدهاي زيست محيطي بدست آمد. سپس، مدل اكولوژيكي گردشگري متمركز و گسترده، به منظور مقايسه و تحليل نهايي مورد استفاده قرار گرفت و در نهايت از مدل ملي براي تعيين انواع كاربري‌هاي ورزشي استفاده گرديد. با توجه به نتايج، منطقه مطالعاتي از پتانسيل بالايي به منظور توسعه گردشگري به ويژه از نوع گسترده برخوردار است. 8/68٪ از منطقه مطالعاتي در كلاس 1 و 1/19٪ نيز در كلاس 2 از گردشگري متمركز قرار گرفته‌اند. همچنين؛ 2/93٪ از منطقه در كلاس 1 و 3/5٪ نيز در كلاس 2 گردشگري گسترده قرار مي‌گيرند. در مجموع، 6/13٪ نيز در كلاس 3 قرار داشته كه نشانگر حساسيت اكولوژيكي بالا و عدم بهره‌مندي از شرايط مناسب به منظور توسعه گردشگري مي‌باشد و در زون حفاظتي قرار مي‌گيرد. در پايان، فعاليت‌هاي گردشگري مناسب براي هر زون پيشنهاد گرديد.

This research attempts to select the suitable areas for tourism development using a Geographic Information System (GIS) and Ecological capability evaluation. It regulates the relationship between socio-economic impacts and land use changes to monitor the sustainable development and determines the potential or types of use that land can naturally have. In this research, in order to identify the environmental potential of Shahrood County for tourism, GIS as the best suitable technique for land evaluation and site feasibility was used along with Index Overlaying (IO). Thus by identifying the ecological resources of the region, in a scale of 1:250000, map layer information was dispatched to the ArcGIS to overlay. This research was done in 6 stages. After preparing the slope, aspect and elevation layers, they were overlaid in ArcGIS and the landform layer was produced. Then, the overlaying of landform, land use, soil, vegetation and wildlife layers resulted in the final environmental units. After that, the ecological models of extensive and intensive tourism in Iran were used for comparison and analysis. According to the results, the study area has high potential for tourism. The suitable area for intensive outdoor recreation encompassed 68.8% of the area associated with class 1 and 19.1% with class 2; and extensive outdoor recreation included 93.2% class 1 and 5.3% class 2. In addition to this, 13.6% of study area was allocated to conservation because no part of this area is suitable for tourism activities. In the end, appropriate activities for each zone are recommended.