اثر تنظيم‌كننده‌هاي رشد گياهي بر تكثير درون‌شيشه‌اي اركيد كاتاستوم و القاي برون‌شيشه‌اي پلي‌پلوييدي توسط كلشي‌سين در اركيد دندروبيوم

اركيدها از پرفروش‌ترين گل‌هاي زينتي در جهان هستند كه توليدشان به صنعتي بزرگ در تجارت جهاني گل تبديل شده است. به‌ خاطر مزاياي زياد ريزازديادي نسبت به ساير روش‌هاي توليد، در اين تحقيق به بررسي اثر تنظيم‌كننده-هاي‌ رشد روي ريزازديادي اركيد كاتاستوم (Catasetum sp.) پرداخته شد. همچنين به ‌منظور رسيدن به صفات مطلوب و بازارپسند در اركيد دندروبيوم (Dendrobium sp.) از القاي پلي‌پلوييدي توسط كلشي‌سين استفاده گرديد. در ريزازديادي، پروتوكورم اركيد به ‌عنوان ريزنمونه در محيط ‌كشت MS حاوي غلظت‌هاي مختلف ايندول-3-‌بوتيريك‌اسيد (IBA) (0، 0/1، 0/2 و 0/5 ميلي‌گرم در ليتر) و كينيتين (Kin) (0، 2/0، 5/0، 1 و 2 ميلي‌گرم در ليتر) كشت شدند. نتايج نشان داد كه بيشترين تعداد برگ و تعداد ريشه در گياهچه‌هاي رشد يافته در محيط غني -شده با 1 ميلي‌گرم در ليتر Kin در تركيب با 5/0 ميلي‌گرم در ليتر IBA به دست آمد. در القاي برون‌شيشه‌اي پلي-پلوييدي، گياهچه‌هاي كامل 5 ماهه‌ي دندروبيوم در بابل رآكتورهاي پر شده با غلظت‌هاي مختلف محلول كلشي‌سين (0، 0/05، 0/1 و 0/15 درصد) به مدت سه روز همراه با (NP-40) Nonident P-40 به ‌عنوان سورفاكتانت، غوطه‌ور شدند. آناليز فلوسايتومتري آشكار كرد كه گياهچه‌هاي تتراپلوييد با تيمار 0/15 درصد كلشي‌سين توليد شدند. بررسي صفات سايتولوژيكي و مورفولوژيكي، حضور تتراپلوييدي را در گياهچه‌هاي تيمار شده با 15/0 درصد كلشي‌سين تاييد كرد.

Orchids are one of most popular ornamental flowers in all over the world and their production has been turned to great industry in global flower trade. In this study, the effect of growth regulators on micropropagation of Catasetum has been explored due to the numerous advantages of micropropagation in comparison to other production methods. Also, in order to achieve desirable and marketable characteristics in Dendrobium, polyploid induction by colchicine was used. In micropropagation, protocorms of orchid were cultured as an explant in MS media containing different concentrations of indole-3-butyric acid (IBA) (0.00, 0.10, 0.20 and 0.50 mg/l) and kinetin (Kin) (0.00, 0.20, 0.50, 1.00 and 2.00 mg/l). Results indicated that the maximum leaf number and root number were obtained in plantlets grown on medium enriched with 1 mg/l Kin together with 0.5 mg/l IBA. In in vivo induction of polyploidy, fully 5-months-old orchid plantlets were plunged in different concentrations of colchicine solution (0.00, 0.05, 0.1 and 0.15%) with Nonident P-40 (NP-40) as a surfactant for 3 days. Flow cytometery analysis revealed that tetraploid plantlets were produced through treatment with 0.15% colchicine. Investigation of cytological and morphological traits confirmed the presence of tetraploidy in plantlets treated with 0.15% colchicine.