كليدواژه :
خواص دارويي , شبدر ترشك , فيتوشيمي , گياه دارويي
چكيده فارسي :
گياه Oxalis corniculata (با نام فارسي شبدر ترشك و نام محلي ترشه واش) يكي از گياهان دارويي است كه از قديم به عنوان غذا و دارو استفاده مي‌شده است. اين گياه متعلق به تيره Oxalidaceae گياهي علفي و يـك سـاله بـا ميـوه كپسول و از جمله گياهان دارويي با ارزشي است كه درمناطق معتـدل ايـران بـه خـصوص منطاق شمالي در خاكي با pH حدود 63/7 رويش دارد. كليه قسمت‌هاي گياه مورد استفاده غذايي و دارويي قرار مي‌گيرد و از قديم الايام به عنوان سبزي مفيـد، معطـر و چاشـني مـورد اسـتفاده قـرار مـي‌گرفـته است. اسيدهاي چرب عمده در عصاره گياه ترش‌واش عبارتند از پالميتيك اسيد، مخلوطي از اولئيك، لينولئيك، لينولنيك و استئاريك اسيد. عصاره‌هاي متانولي و اتانولي اين گياه نيز حاوي پروتئين، كربوهيدارت، گليكوزيدها، فيتواسترول‌ها، تركيبات فلاوونوئيدي، اسيدهاي آمينه و روغن‌هاي فرار است. برگ‌هاي اين گياه حاوي تارتاريك اسيد، سيتريك اسيد، كلسيم اگزالات، فلاوون‌ها ، گليكوفلاوون ها ، فلاونول‌ها و اسيدهاي فنوليك مانند پارا-هيدروكسي بنزوئيك ، اسيدهاي وانيليك و سيرينجيك و ويتامين هاي C و E مي‌باشد. مطالعات نشان داده است كه سه نوع گليكوفلاوون به نام‌هاي ايزوارينتين ، ايزوويتكسين و سرتيسين در برگ‌هاي گياه شبدر ترشك وجود دارند. برگ‌هاي اين گياه داراي ارزش تغذيه‌اي مي‌باشند و مي‌توان آن را به عنوان يك سبزي خوراكي مصرف نمود. برگ‌هاي گياه ترش‌واش غني از مواد معدني مانند سديم (حدود 12/1 درصد)، پتاسيم (حدود 17/2 درصد)، كلسيم (حدود 51/2 درصد)، نيتروژن (حدود 56/3 درصد) و منيزيم (حدود 25/0 درصد) مي‌باشد كه اين تركيبات معدني براي تنظيم چرخه‌هاي متابوليكي در بدن انسان ضروري مي‌باشند. در مطالعات گذشته، عصاره گياه فعاليت ضد ميكروبي قوي عليه باكتري‌هاي گرم مثبت و منفي و همچنين باكتري‌هاي مقاوم به دارو نشان داده است.
چكيده لاتين :
Oxalis corniculata (also known as procumbent yellow sorrel and creeping woodsorrel) is a medicinal herbs that has long been used as food and medicine. This plant is an annual herb of Oxalidaceae familia with capsule-shaped fruits. Oxalis corniculata is an important herb commonly grown in temperate zones of Iran (especially northern provinces), in soil with a pH of about 7.6. All parts of the plant have dietary and medicinal applications and have long been used as a useful, fragrant condiments. The major fatty acids found in Oxalis corniculata include palmitic acid, as well as a mixture of oleic, linoleic, linolenic, and stearic acids. Methanolic and ethanolic extracts of this plant also contain proteins, carbohydrates, glycosides, phytosterols, flavonoid compounds, amino acids and volatile oils. The leaves of this herb contain tartaric acid, citric acid, calcium oxalate, flavonoids, glycoflavones, flavonols and phenolic acids such as p-hydroxybenzoic acid, vanillic and syringic acids, and vitamins C and E. according to the previous studies, three types of glycoflavones known as Isoorientin, Isovitexin and Sertisin can also be found in the leaves of this herb. The leaves of this plant are of high nutritional value and can be used as edible vegetable. The leaves of this herb are also rich in minerals such as sodium (1.12%), potassium (2.17%), calcium (2.51%), nitrogen (3.56%) and magnesium (0.25%) that play a critical role in regulation of metabolic cycles in the human body. According to the literature, Oxalis corniculata extract exhibits an exceedingly high antimicrobial activity in the presence of gram-positive, gram-negative as well as drug-resistant bacteria.
