ارزش رجحاني چند گونه‌ مرتعي در مراتع سهند استان آذربايجان شرقي

در اين تحقيق ارزش رجحاني گونه‌هاي مرتعي مورد چراي گوسفند در مراتع سهند استان آذربايجان‌شرقي در مدت چهار سال (1389-1386) مطالعه شد. براي اين امر از روش شاخص رجحان استفاده شد. پس از تعيين مقدار توليد و مصرف هريك از گونه‌هاي انتخاب شده در ماه‌هاي فصل چرا (خرداد (رويشي)، تير و مرداد (گلدهي) و شهريور (بذردهي) و محاسبه سهم هريك از گونه‌ها در توليد علوفه منطقه و جيره غذايي دام و محاسبه شاخص رجحان، داده‌هاي بدست‌آمده با استفاده از طرح آماري اسپيلت پلات در قالب طرح كاملاً تصادفي و با استفاده از نرم‌افزار SAS مورد تجزيه‌وتحليل قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه اثر سال در سه گونه، اثر ماه در چهار گونه و اثر متقابل سال و ماه در چهار گونه در سطح خطاي يك درصد بر روي ميزان شاخص رجحان معني‌دار بود. شاخص رجحان عامل بسيار مهمي در تعيين ارزش رجحاني گونه‌هاي گياهي براي دام است. گونه‌هاي Festuca rubra و Tanacetum chiliophyllum با ميانگين شاخص رجحان بين 1.4 تا 1.6 در طول چهار سال، داراي رجحان نسبي بوده و جزء گونه‌هاي نسبتاً خوشخوراك بوده‌اند و در كلاس خوشخوراكي I قرار گرفتند. گونهTanacetum chiliophyllum با بيشترين ميانگين شاخص رجحان در رتبه اول در بين تمام گونه‌هاي گياهي قرار گرفت. گونه‌هاي Bromus tomentellus، Festuca ovina و Alopecorus textilis با ميانگين شاخص رجحان بين 0.7 تا 1.2، داراي رجحان متوسط بوده و جزء گونه‌هاي با خوشخوراكي متوسط بوده‌اند و در كلاس خوشخوراكي II طبقه‌بندي شدند. گونهAstragalus aureus  با ميانگين شاخص رجحان حدود 0.3، داراي اجتناب نسبي بوده و اين گونه تقريباً غير‌خوشخوراك بود و در كلاس خوشخوراكي III قرار گرفت. نتايج كلي اين مطالعه نشان داد كه ارزش رجحاني گونه‌هاي Festuca rubra و Tanacetum chiliophyllum بيش از ساير گونه‌هاي مورد بررسي مي‌باشد و گوسفند بيشتر پهن‌برگان علفي و بعد گندميان را ترجيح مي‌دهد و بوته‌اي‌ها در آخرين رتبه از جهت ترجيح براي چراي گوسفند قرار گرفتند.