فرزندپذيري در آينه ديگرانِ مهم: مطالعه‌اي داده‌بنياد از فرآيند مواجهه والدين با فشارهاي هنجاري فرزندپذيري

فرزندپذيري يكي از راه‌هاي تجربه والدگري به‌ويژه براي زوجين نابارو است. به‌رغم اهميت جمعيت‌شناختي فرزندپذيري، تاكنون تحقيقات اجتماعي در ايران، كمتر به ابعاد اين موضوع توجه نموده‌اند. پژوهش حاضر، برمبناي رويكرد نظريه زمينه‌اي، فرآيند مواجهه والدين فرزندپذير را با انواعي از فشارهاي هنجاري مطالعه مي‌كند. براساس نمونه گيري نظري و هدفمند، با 15 نفر از مادران فرزندپذير شهر يزد مصاحبه عميق صورت پذيرفت. داده ها با استفاده از كدگذاري باز، محوري و گزينشي، تحليل و در قالب خط داستان (شامل 12 مقوله اصلي و يك مقوله هسته) و مدل پارادايمي ارائه شدند. براساس يافته‌ها، پديده اصلي پژوهش «رنجيدگي از ترحم ديگران» بود كه به‌واسطه شرايط علي (نازايي قطعي، قاضيان مشرف به صحنه و ارزش بالاي فرزند براي معنابخشي به زندگي) برساخته مي شود و زوجين فرزندپذير‌ در قبال اين امر، راهبردهاي كنش‌هاي موقعيتي و يا ايستادگي در برابر مشكلات با پوشيدن كفش آهنين را برمي‌گزينند. با فعال‌شدن اين استراتژي‌ها در بين خانواده‌هاي فرزندپذير، درنهايت پيشنهاداتي براي فرزندپذيري به خانواده‌هاي مشابه ارائه مي‌شود. يافته‌ها همچنين بيانگر آن است كه اكثر زوجين فرزندپذير احساسات منفي ناشي از دريافت دل‌نگراني از سوي ديگران مهم را تجربه كرده‌اند. پيش‌داوري اطرافيان، ناهمراهي خانواده‌ها، دغدغه در مورد‌ گذشته فرزندخوانده و... برخي از مهم‌ترين زمينه‌هاي شكل‌دهنده به اين دل‌نگراني‌هاست.