تحليل جرم شناختي پرونده شخصيت از تئوري تا عمل با رويكرد پيشگيري از تكرار جرم و اصلاح مجرم (مطالعه موردي شهرستان اهواز)

زمينه و هدف: پرونده شخصيت در ايران رسماً از سال 1392 در قانون آيين دادرسي كيفري و قانون مجازات اسلامي استفاده از آن ضرورت يافت و براي تأكيد استفاده از آن در سال 1398 رياست قوه قضاييه دستورالعمل تشكيل پرونده شخصيت را ابلاغ نمود. علي‌رغم تمام تلاش قانونگذار براي استفاده از اين نهاد جديد و تأكيد برضرورت تشكيل پرونده شخصيت مطالعات ميداني نشان مي‌دهد كه بين تئوري (قانون) تا عمل (اجرا) شكاف وجود دارد و در بومي كردن آن دستگاه عدالت كيفري با چالش‌هايي مواجه هستيم. روش شناسي: تحقيق حاضر بر مبناي طراحي و تهيه پرسشنامه تنظيم و داده هاي پرسشنامه را بر اساس نرم افزارspss تجزيه و تحليل و پايايي آن به كمك آلفاي كرونباخ مورد سنجش قرار داده است. يافته‌ها و نتيجه گيري: قانونگذار در قوانين شكلي (آيين دارسي كيفري و مجازات اسلامي و دستورالعمل تشكيل پرونده شخصيت) تلاش نموده است كه دستآوردهاي جرم شناسي نوين از جمله اصل تفريد را در قوانين كيفري بگنجاند و همچنين، بر طبق يافته‌هاي ميداني تشكيل پرونده شخصيت زيادي بر پيشگيري از تكرار جرم و اصلاح و درمان مجرمان تأثير زيادي داشته است. قانونگذار باعنايت به پرونده شخصيت كه از آموزه هاي جرم شناسي نوين است در وضع قوانين تا حدودي توجه داشته است. اما بهتر بود به جاي اينكه تشكيل پرونده شخصيت را در خصوص بعضي از متهمين تكليف مي‌كرد اين نهاد را براي تمام جرايم تعميم مي‌داد و دستور تشكيل پرونده شخصيت را تكليف مي‌كرد كه اين امر كمك شاياني به پيشگيري از تكرار جرم و باز اجتماعي نمودن بزهكاران مي نمود.