ارزيابي قابليت آلودگي فلزات سنگين در خاك سطحي خطوط لوله انتقال مواد نفتي در شمال خليج فارس

هدف از پژوهش حاضر تعيين غلظت محتواي فلزات سنگين سرب، نيكل، كروم و واناديوم در خاك و ارزيابي ميزان خطر بالقوه محيط زيستي فلزات سنگين در خاك سطحي استقرار خطوط لوله انتقال ميعانات گازي عسلويهبندرعباس بود. بدين منظور 10 ايستگاه به‌طور تصادفي در يك خط ترانسكت طولي انتخاب و نمونه‌برداري خاك انجام شد. هضم اسيدي نمونه‌ها انجام و بعد از صاف نمودن آن‌ها با استفاده از محلول‌هاي كاليبراسيون غلظت هريك از عناصر فلزات توسط دستگاه جذب اتمي اندازه‌گيري شد. با توجه به نتايج بررسي، ميانگين غلظت فلزات سنگين شامل سرب (pb)، نيكل (Ni)، كروم (Cr) و واناديوم (V) در محدوده مطالعاتي به ترتيب 1.4±7.4، 2.4±42.5، 5.9±53.6 و mg/kg 2.5±19.7 به دست آمد. با توجه به اينكه يافته‌هاي اين مطالعه در محدوده مجاز مندرج در استاندارد محيط زيستي كشور بوده اثبات مي‌كند كه اجراي خط لوله منجر به آلودگي محيط زيست ناشي از فلزات سنگين نشده است. اما احتمالاً فعاليت‌هاي انساني باعث افزايش غلظت فلزات شده است. در اين پژوهش همبستگي معني‌داري بين ميانگين محتوي عناصر سرب و واناديم بين عناصر كروم و واناديوم و همچنين بين عناصر نيكل و كروم به دست آمد. نتايج حاصل از محاسبه شاخص‌هاي زمين انباشتگي (Igeo)، درجه آلودگي اصلاح‌شده (mCd) و شاخص خطر بالقوه بوم‌شناختي نشان داد كه خاك‌هاي مسير خطوط انتقال ميعانات گازي به ترتيب در دامنه خاك‌هاي غيرآلوده، محدوده بسيار پايين آلودگي خاك و خطر بالقوه بوم‌شناختي كم قرار داشت.