مطالعه تنوع زيستي و فراواني كرم‌‌هاي پرتار در سواحل جنوب غربي درياي خزر

اين مطالعه با هدف شناسايي و بررسي اثر شرايط محيطي بر تنوع و فراواني كرم‌‌هاي پرتار در سواحل جنوب غربي درياي خزر (استان گيلان) انجام شد. نمونه‌‌برداري از رسوبات به صورت فصلي (تير 1396 لغايت خرداد 1397) در چهار ايستگاه و سه عمق 1، 5 و 10 متر به كمك نمونه‌‌بردار گرب ون وين با سه تكرار انجام شد. فاكتورهاي دما، شوري، pH، اكسيژن محلول، كل مواد جامد معلق و كل مواد آلي در هر ايستگاه سنجش شد. در مجموع، تعداد 2711 عدد پرتار متعلق به 5 گونه از 5 جنس و 3 خانواده شناسايي شدند. بيشترين ميزان فراواني (39%) و توده زنده (894.78 ميلي‌‌گرم بر متر مربع) با تراكم 1052 عدد متعلق به گونه Hypaniola kowalewskii و كمترين فراواني (3%) و توده زنده (67.89 ميلي‌‌گرم بر متر مربع) با تراكم 93 عدد متعلق به گونه Hypania invalida بود. ميانگين تراكم در فصل‌‌ هاي بهار، تابستان، پاييز و زمستان به‌‌ترتيب 67.66، 81.25، 48.66 و 28.33 عدد در متر مربع بود. بيشترين ميزان تنوع (2.16 گونه ‌‌در متر مربع) و توده زنده (62.75 ميلي‌‌گرم بر متر مربع) در فصل بهار و كمترين ميزان تنوع (1.25 گونه در متر مربع) و توده زنده (23 ميلي‌‌گرم بر متر مربع) در فصل زمستان مشاهده شد. بيشترين ميزان تراكم (80.41 عدد در متر مربع)، تنوع (2.33 گونه در متر مربع) و توده زنده (70.83 ميلي‌‌گرم بر متر مربع) متعلق به سواحل چمخاله و كمترين ميزان تراكم (16.83 عدد در متر مربع)، تنوع (1.5 گونه در متر مربع) و توده زنده (31.41 ميلي‌‌گرم بر متر مربع) متعلق به سواحل چابكسر بود. در بررسي اعماق مختلف بيشترين ميزان تراكم (127.87 عدد در متر مربع)، تنوع (3.68 گونه در متر مربع) و توده زنده (107 ميلي‌‌گرم بر متر مربع) در عمق 10 متر ثبت شد. نتايج آزمون همبستگي نشان داد كه از بين فاكتورهاي محيطي تنها بين كل مواد آلي با تنوع و تراكم و بين دما با تراكم رابطه معني‌‌دار مستقيم وجود دارد. نتايج سطح پايداري گونه‌‌هاي مختلف در سواحل جنوب غربي درياي خزر نشان داد كه گونه‌‌هاي Hediste diversicolor و Hypaniola kowalewskiiبه صورت موقتي و ساير گونه‌‌ها به ‌‌صورت تصادفي وجود دارند.