تحليل چالش‌هاي پيش‌روي ‌توسعۀ‌ پايدار اجتماعي، نهادي و اقتصادي كلانشهرهاي ايران

امروزه جمعيت جهان به سرعت در حال افزايش بوده و به مرز 9 ميليارد نفررسيده است. از اين ميزان بيش از نيمي از جمعيت جهان شهرنشين مي باشند و پيش بيني مي شود تا سال 2050 اين جمعيت از مرز 70 درصد فراتر رود. بر طبق پيش بيني ها، طي دهه‌هاي آتي بر اهميت توسعه‌پايدار براي شهرهاي جهان افزوده خواهد شد. از اين رو داشتن آگاهي از چالش‌هاي پايداري پيش روي شهرها مي‌تواند گام مهمي در جهت برنامه‌ريزي‌ها ‌باشد. در اين‌راستا اين تحقيق با هدف بررسي چالش‌هاي پايداري اجتماعي، نهادي و اقتصادي در 9 كلانشهر اصلي كشور (شامل تهران، مشهد، اصفهان، كرج، شيراز، تبريز، قم، اهواز و كرمانشاه ) با جمعيت بيش از 20 ميليون نفر كه در حدود 25 درصد جمعيت كشور و 33 درصد كل جمعيت شهرنشين كشور ا دربرمي‌گيرند، انجام پذيرفته است. از اين‌رو چالش‌هاي اصلي پايداري براي شهرهاي درحال توسعه از منابع معتبر استخراج گرديد و در قالب ماتريس اثرات متقابل در اختيار 54 نفر از مديران و برنامه‌ريزان كلانشهرهاي مورد مطالعه قرار گرفت. داده‌هاي بدست‌آمده در نرمافزار ميك‌مك تحليل گرديدند. نتايج نشان داده است كه سيستم كلانشهرهاي كشور، هم در زمينه‌هاي اجتماعي و نهادي و هم در زمينه‌هاي اقتصادي از ناپايداري رنج مي‌برند. متغيرهاي بروز رساني قوانين و بهبود زيرساخت‌هاي عمومي و اجتماعي در پايداري اجتماعي و نهادي و متغيرهاي افزايش قواي رقابت‌پذيري ، كاهش شكاف درآمدي و رونق فضاي كسب و كار در پايداري اقتصادي، متغيرهاي كليدي و تنظيم‌كننده‌ي توسعه‌ي پايدار كلانشهرها بوده‌اند.واژگان كليدي: توسعه‌پايدار، پايداري اجتماعي و نهادي، پايداري اقتصادي، كلانشهرهاي ايران.