بررسي نقش و عملكرد شهرها درنظام طبقات شهري استان مازندران با استفاده از منطق فازي

در تحليل مناسبات، روابط و عملكرد في مابين شهرها توجه به ويژگيهاي جغرافيايي، جمعيتي، اقتصادي وارتباطي از اهميت ويزه اي برخوردار مي باشد. شكل گيري سكونتگاهها و نظام شبكه شهري مازندران به تبعيت از ناهمواريها و جهت قرارگيري (رشته كوه البرز)، منابع آب (رودخانه هاي دايمي، فصلي، چشمه ها) و شبكه ارتباطي در جلگه و ارتفاعات مي باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف كاربردي و از نظر ماهيت توصيفي تحليلي بوده وشيوه گردآوري داده ها اسنادي و ميداني و نيز در تحليل داده ها (شدت عملكرد و نقش شهرها) از منطق فازي استفاده شده است. ضمن آنكه ترسيم نقشه هاي عملكردي شهرهاي استان در محيط Arc GIS صورت پذيرفته است. نتايج حاصله از مجموع شاخصهاي جمعيت، مسافت(كيلومتر،زمان)، مركزيت درمنطق فازي گوياي آن است كه توزيع طبقات جمعيتي شهرهاي استان به تبعيت از روند كنوني نظام طبقات شهري در سطح ملي مي باشد.(كانون شهر)هاي استان گرچه از برتري عددي برخوردار مي باشند ليكن سهم ناچيزي در جمعيت شهري استان دارند. وجود رابطه معكوس و متقارن بين تعداد شهرها و جمعيت شهري با حركت از طبقه پايين (كانون شهر، روستاشهر) به (مراكزخرده ناحيه اي، متروپل ناحيه اي) همچون: ساري بابل، آمل، قائمشهرو بالعكس در نظام شهري استان محسوس مي باشد با توجه به مجموع شاخصهاي جدول نظام طبقات شهري استان، صعود پلكاني (كانون شهر، روستاشهرها) ازعملكرد ضعيف به عملكرد متوسط و خوب در(شهركوچك،متوسط) و از عملكرد خوب به (مراكزخرده ناحيه اي، متروپل ناحيه اي) با عملكرد برجسته مشهود مي باشد.بر اين اساس (متروپل ناحيه اي) ساري و بابل داراي عملكرد برجسته و (مراكزخرده ناحيه اي) آمل و قائمشهراز عملكرد خوبي برخوردار مي باشند. حدود 41 درصد از مجموع 58 شهر استان كه شامل(كانونهاي شهري) و(روستاشهر) مي باشند داراي عملكرد ضعيف بوده اند كه بيشترين سهم را شهرهاي واقع در بخش غربي و ارتفاعات استان به خود اختصاص داده اند.