ارزيابي ريسك اكولوژيكي فلزات سنگين موجود در خاك محل دفن پسماند شهر تهران و منطقه مسكوني مجاور آن

زمينه و هدف: مواد زائد شهري از منابع مهم آلاينده بوده و آلودگي خاك لندفيل به فلزات سنگين از چالش‌هاي رايج بوده است. هدف از اين مطالعه ارزيابي ريسك اكولوژيك فلزات سنگين موجود در خاك لندفيل تهران و منطقه مسكوني مجاور آن بوده است. روش بررسي: پس از مشاوره با كارشناسان و براساس تاسيسات پردازش پسماند، 12 نقطه انتخاب و در 4 فصل نمونه‌برداري گرديد. هضم نمونه خاك با چهار اسيد HNO3:HClO4:HCl:HF انجام و غلظت فلزات با دستگاه ICPOES قرائت و ريسك اكولوژيكي محاسبه شد. از آزمون‌هاي كولموگرافاسميرنوف، كروسكالواليس و ضريب همبستگي پيرسون جهت تعيين ارتباط بين غلظت فلزات با فصول و نقاط نمونه‌برداري استفاده شد. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه ترتيب غلظت فلزات به صورت آلومينيوم آهن منگنز روي كروم سرب مس نيكل كبالت آرسنيك كادميوم بود. آزمون ناپارامتري كروسكالواليس و مقايسات زوجي نشان از تفاوت معني‌دار بين غلظت فلزات در نقاط و فصول مختلف نمونه‌برداري به‌خصوص در فصول باراني داشت. ضريب همبستگي پيرسون ارتباط قوي و مثبت بين ميانگين غلظت مسسرب، مسروي و سربروي به‌ترتيب برابر با 0/932، 0/874 و 0/883 نشان داد. فلز مس در سايت كمپوست و تخمير داراي بالاترين فاكتور آلودگي با مقادير 13/2 و 9/89 بوده و شاخص زمين انباشتگي هم تاييدي بر آلودگي آنتروپوژنيك خاك منطقه بود. ريسك اكولوژيك در محدوده 67/3 تا 154/7 متغير بوده كه ترتيب عناصر به صورت كادميوم مس سرب نيكل آرسنيك كروم روي كبالت منگنز بود. نتيجه‌گيري: با توجه به ريسك اكولوژيكي متوسط تا شديد فلزات در منطقه مورد بررسي و غلظت بالاتر آنها نسبت به غلظت زمينه، مي‌توان دريافت كه تغييرات فلزات و آلودگي خاك متاثر از فعاليت‌هاي صورت گرفته در لندفيل است.