جايگاه مؤلفه «مدار آزادي» در نظريه قرآني آزادي

اين نوشتار قصد دارد به تبيين اين نكته پردازد كه با عرضه سؤالات اساسي حيطه آزادي به قرآن كريم، مي‌توان وجود مؤلفه‌اي متمايز را از پاسخ‌هاي منعكس‌شده درآيات مختلف استخراج كرد كه از آن تعبير به «مدار آزادي» مي‌شود. پژوهش حاضر مبتني بر روش «تفسير موضوعي قرآن كريم» است و پس از تشخيص وجود مؤلفه مدار آزادي، به تبيين محتوايي آن پرداخته و عنصر «حق» را به‌مثابه مدار آزادي در قرآن كريم معرفي مي‌كند. بر اين اساس «حق» عنصري است كه شرايط مورد نياز جهت بهره‌مندي انسان از آزادي‌ها را در حيات دنيايي فراهم كرده و تعيين‌كننده مصاديق آزادي‌ها و ناآزادي‌ها است. حق همواره امري ثابت و پايدار بوده كه به سبب ريشه داشتن در فطرت بشر نظم و آرامش را براي جامعه انساني به ارمغان مي‌آورد؛ زيرا حق تنها معيار سنجش اعمال افراد و داوري ميان آن‌ها جهت ريشه‌كن كردن اختلافات است. چنين كارويژه‌هايي ازآن‌روست كه حق صرفاً از جانب خداوند متعال  بوده و تنها از ذات باري‌تعالي نشأت مي‌گيرد.