ارزيابي انتقادات فخررازي به براهين ابن‌سينا در مورد تناهي ابعاد

مسئله‌ تناهي ابعاد از قديميترين مباحث فلسفه‌ طبيعي است كه نتايج آن وارد حوزه‌ فلسفه‌ الهي نيز شده است. سؤال اينست كه ابعاد عالم و هر يك از اجسام طبيعي محدود و متناهي است يا نامحدود و نامتناهي؟ ارسطو نخستين فيلسوفي است كه در تاريخ فلسفه به بررسي اين مسئله پرداخته و نامتناهي بودن ابعاد يك جسم و عالم طبيعي را ممتنع دانسته است. ابن‌سينا نيز بپيروي از ارسطو، ابعاد جسم را متناهي ميداند و براهين سه‌گانه تطبيق، مسامته و سلّمي را براي اثبات اين نظريه بيان ميكند. فخررازي كه مهمترين منتقد ابن‌سينا در تاريخ فلسفه است، در اين مسئله نيز انتقاداتي بر نظريه‌ ابن‌سينا وارد ميداند. در اين پژوهش اثبات ميشود كه اكثر اشكالات فخررازي در اينباره ناشي از خلط ذهن با خارج و مغالطه‌ ميان احكام مقولات نه‌گانه با مقولۀ كمّ متصل است.