مقايسه اثربخشي درمان شناختي رفتاري مبتني بر ايمن‌سازي در برابر استرس (SIT) و درمان چندبعدي معنوي بر هماهنگي رواني فيزيولوژيكي ضربان قلب و افسردگي در بيماران تحت باي پس عروق كرونر

Comparative study of the effect of multidimensional spiritual therapy and stress inoculation training (SIT) on physiological and psychological coordination of heart rate variability (HRV) and depression in patients after coronary artery bypass graft (CABG) surgery

هدف. اين مطالعه با هدف مقايسه اثربخشي درمان شناختي رفتاري مبتني بر ايمن­ سازي در برابر استرس (SIT) و درمان چندبعدي معنوي بر هماهنگي رواني فيزيولوژيكي ضربان قلب و افسردگي در بيماران تحت باي­ پس عروق كرونر انجام شد. زمينه. افسردگي و ساير اختلالات هيجاني نقش مهمي در كاهش هماهنگي رواني فيزيولوژيكي ضربان قلب و بروز اختلالات عروق كرونري دارند و بعد از جراحي باي ­پس عروق كرونر (CABG) نيز مانع بهبودي فرد از شرايط بيماري­ زا مي­ شوند. به نظر مي­ رسد آماده كردن بيمار در زمينه روش ­هاي مقابله­ اي صحيح در بهبود و جلوگيري از عود مجدد مفيد باشد. روش كار. اين مطالعه از نوع كارآزمايي باليني با دو گروه آزمون و يك گروه كنترل بود. جامعه پژوهش شامل بيماران تحت جراحي باي­ پس عروق كرونر در مركز قلب تهران بودند. تعداد 45 نفر به صورت در دسترس انتخاب و به صورت تصادفي در دو گروه آزمون و يك گروه كنترل قرار گرفتند. ابزار سنجش در اين پژوهش، مقياسDASS-21 و ارزيابي هماهنگي رواني فيزيولوژيك ضربان قلب بود كه قبل از انجام مداخله و نيز در پايان جلسه دهم، در سه گروه­ مورد بررسي قرار گرفت. گروه آزمون اول طي 10 جلسه 90 دقيقه ­اي در معرض آموزش ايمن­ سازي در برابر استرس مايكنبام قرار گرفت و گروه آزمون دوم، درمان چند بعدي معنوي را دريافت نمود. جهت تحليل داده­ها از تحليل كوواريانس چندمتغيري در نرم افزار SPSS استفاده شد. يافته­ ها. نتايج آزمون­ هاي تحليل كوواريانس چند متغيره نشان داد كه مداخله­ درمان شناختي رفتاري مبتني بر ايمن ­سازي در برابر استرس و درمان چندبعدي معنوي، هر دو در كاهش افسردگي، اثربخشي معناداري نسبت به گروه كنترل دارند كه اين معناداري در پيگيري يك ماهه و سه ماهه حفظ شده است. تفاوت معناداري در ميزان اثربخشي گروه ­هاي آزمون چند بعدي معنوي و ايمن­ سازي در كاهش متغير افسردگي وجود داشت (-F= -2.2, P=0.002)، اما در رابطه با تغييرات ميزان هماهنگي رواني فيزيولوژيكي در پس­آزمون گروه­ هاي آزمون، تفاوت معناداري مشاهده نشد (-0.0013 =P=0.1,F). نتيجه­ گيري. به نظر مي ­رسد مداخله درمان شناختي رفتاري مبتني بر ايمن­ سازي در برابر استرس با وجود تاكيد بر افكار غير منطقي، جايگزين نمودن آنها با شناخت­ هاي كارآمد و تجهيز بيمار به گنجينه­ كاملي از مهارت­ها، بدون ارائه معنا در زندگي، اثربخشي كمتري به نسبت درمان چندبعدي معنوي در كاهش افكار منفي دارد، اما در زمينه تاثير بر هماهنگي رواني فيزيولوژيكي، به دليل تحريك عصب واگ با درمان معنوي برابري مي­ كند.

Aim. This study was conducted to compare the effect of multidimensional spiritual therapy and stress inoculation training (SIT) on physiological and psychological coordination of heart rate variability (HRV) and depression in patients after coronary artery bypass graft (CABG) surgery. Background. Depression and other emotional disorders play an important role in reducing the physiological and psychological coordination of heart rate in patients after coronary artery bypass graft (CABG) surgery. Depression and other emotional disorders prevent the person from recovering from the pathologic condition. It seems that preparing the patient for proper coping techniques is helpful in improving emotional disorders and preventing recurrence of disease. Method. This was a clinical trial with two experimental and one control group. The study population included patients after CABG in Tehran Cardiac Research Center, Tehran, Iran. Thirty patients were randomly selected and assigned into three groups. The instrument of this study was the DASS-21 scale and the evaluation of physiological and psychological coordination of heart rate, which was measured before the intervention and at the end of the 10th session in groups. The first experimental group was exposed to the Meichenbaum stress inoculation training for 10 sessions of 90-minute duration, and the second experimental group received multidimensional spiritual therapy. Data were analyzed using Multivariate analysis of covariance in SPSS. Findings. Multivariate analysis of covariance showed that SIT and multidimensional spiritual therapy interventions both have a statistically significant effect in reducing depression in one-month and three-month follow-up, compared to the control group, but their effects on reducing depression was significantly different (-2.200, P=0.002). However, no statistically significant difference was observed between experimental groups in terms of changes in physiological and psychological coordination (-0.00133, P=0.1). Conclusion. SIT intervention seems to be less effective than multidimensional spiritual therapy in reducing depression, but its effect on changes in physiological and psychological coordination is the same as multidimensional spiritual therapy.