عنوان مقاله :
بررسي جايگاه روش‌ها و باورهاي خرافي در پزشكي دوره صفويه
عنوان به زبان ديگر :
Investigating the Place of Superstitious Methods and Beliefs in Safavid Medicine
پديد آورندگان :
مهمان نواز، محمود دانشگاه ياسوج - دانشكده علوم انساني - گروه تاريخ
كليدواژه :
خرافات , صفويه , پزشكي , بيماري , درمان
چكيده فارسي :
زمينه و هدف: خرافات به عنوان يك آسبب فرهنگي در همه ابعاد جامعه ايران عصر صفوي نفوذ كرده بود. حوزه سلامت و پزشكي نيز با خرافات به طور جدي درگير بوده و تقريباً در بخش‌هاي مختلف پزشكي نفوذ كرده بود. پژوهش حاضر با هدف بررسي و تبيين نقش خرافات در پزشكي دوره صفويه و با تكيه بر منابع آن دوره به انجام رسيده است. در اين پژوهش سعي شده به يك آسيب فرهنگي جامعه در حوزه پزشكي و در بستري تاريخي پرداخته شود.
مواد و روش‌ها: ابزار اصلي اين پژوهش داده‌هاي منابع تاريخي عصر صفوي كه شامل: سفرنامه‌هاي فرنگيان، آثار مورخان دوره صفوي، متون پزشكي و متون مذهبي آن دوره، مي‌باشد. روش تحقيق در اين پژوهش، تاريخي ـ تحليلي و جمع‌آوري اطلاعات به روش كتابخانه‌اي انجام شده است.
يافته‌ها: به نظر مي‌رسد كه همه طبقات و گروه‌هاي اجتماعي در دوره صفويه با مسأله خرافات و باورهاي خرافي در حوزه پزشكي، درگير بوده‌اند. طبقات بالا (به خصوص پزشكان و دربار) به دليل تأثيرگذاري آن‌ها نقش بيشتري در ترويج اين باورها داشته‌اند.
ملاحظات اخلاقي: صداقت و امانتداري در ارائه گزارش و انتشار مطالب رعايت گرديده است.
نتيجه‌گيري: هر اندازه منشأ و راه‌هاي درمان يك بيماري (به عنوان مثال ناباروري) ناشناخته بود، به همان نسبت باورهاي خرافي در آن حوزه نفوذ مي‌كرد. ناآگاهي و پايين بودن سطح سواد در همه ابعاد جامعه ايران عصر صفوي در دامن‌زدن به باورهاي خرافي به شدت مؤثر بوده است.
كلمات كليدي:
چكيده لاتين :
Background and Aim: Superstition as a cultural cause had penetrated into all aspects of Safavid Iranian society. The field of health and medicine was also seriously involved with superstitions and had almost penetrated into various branches of medicine. The present study aims to investigate and explain the role of superstitions in Safavid medicine and based on the sources of that period. In this research, an attempt has been made to address a cultural damage to society in the field of medicine and in a historical context.
Materials and Methods: The main tool of this research is the data of historical sources of Safavid era, which include: travelogues of Farangians, works of Safavid historians, medical texts and religious texts of that period. Research Method In this research, historical-analytical and data collection has been done by library method.
Findings: It seems that all classes and social groups in the Safavid period were involved in the issue of superstitions and superstitions in the field of medicine. The upper classes (especially physicians and the court) played a greater role in promoting these beliefs because of their influence.
Ethical Considerations: Honesty and trustworthiness have been observed in reporting and publishing materials.
Conclusion: It seems that all social classes and groups in the Safavid period were involved in the issue of superstitions and superstitions in the field of medicine. The upper classes (especially physicians and the court) played a greater role in promoting these beliefs because of their influence. The extent to which the origin and treatment of a disease (eg infertility) was unknown, the more superstitious beliefs pervaded that area. Ignorance and low level of literacy in all aspects of Safavid Iranian society has been very effective in encouraging superstitions.
عنوان نشريه :
تاريخ پزشكي
