عنوان مقاله :
تغييرپذيري مكاني – زماني شاخص‌هاي بهداشتي و آموزشي در بخش‌هاي مختلف ناحيه ساحلي غرب استان گيلان
عنوان به زبان ديگر :
Spatial-temporal variability of health and educational indicators in different parts of the west coast of Guilan province
پديد آورندگان :
حسن زاده دوگوري، معصومه دانشگاه آزاد اسلامي، واحد آستارا، آستارا، ايران , حسني مهر، صديقه دانشگاه آزاد اسلامي، واحد آستارا، آستارا، ايران , شهماري، رفعت دانشگاه آزاد اسلامي، واحد آستارا، آستارا، ايران , اصغري، حسين دانشگاه آزاد اسلامي، واحد آستارا، آستارا، ايران
كليدواژه :
شاخص‌هاي بهداشتي و آموزشي , شاخص توسعه روستايي , شاخص تركيبي نتايج , آموران جهاني و محلي , ناحيه ساحلي غرب استان گيلان
چكيده فارسي :
هدف از اين پژوهش بررسي تغييرپذيري مكاني و زماني 4 شاخص بهداشتي و 6 شاخص آموزشي در 8 بخش ساحلي واقع در شهرستان‌هاي آستارا، تالش و رضوانشهر در غرب گيلان است. بدين منظور اطلاعات شاخص‌هاي فوق از سالنامه آماري نفوس و مسكن سال‌هاي 1385، 1390 و 1398 استخراج گرديد. سپس با استفاده از شاخص توسعه روستايي (RDI) و شاخص تركيبي نتايج (CRI)، ميزان توسعه‌يافتگي بخش‌ها در قالب چهار مرتبه D، C، B و A كه به ترتيب بيانگر شرايط ضعيف، متوسط، خوب و عالي هستند مشخص گرديد. همچنين با بكارگيري شاخص I موران جهاني و محلي، ابتدا معني‌داري الگوهاي خوشه‌اي، پراكنده و تصادفي هر يك از شاخص‌ها مشخص و سپس نوع مجاورت شاخص‌ها در چهار حالت بالا-بالا (HH)، پايين-پايين (LL)، بالا-پايين (HL) و پايين-بالا (LH) تعيين گرديد. نتايج بدست آمده نشان داد RDIي برخي شاخص‌ها از لحاظ مكاني تغيير نشان مي‌دهند ولي از لحاظ زماني تغييرات زياد چشمگير نبوده است. در اين راستا نتايج شاخص تركيبي (CRI) كه برآيند دو حوزه آموزشي و بهداشتي است متفاوت بود.و توسعه‌يافتگي شاخص‌هاي بهداشتي و آموزشي بخش ساحلي غرب استان گيلان در حد ضعيف (مرتبه D) در طي سه دوره سرشماري باقي مانده است. همچنين نتايج آماره‌هاي مكاني نشان از شرايط همگن و تصادفي در توزيع شاخص-هاي بهداشتي و آموزشي دارد، اما در دو شاخص دبيرستان (دخترانه و پسرانه) حالت خوشه‌اي بالا-پايين (HL) در CRI وجود داشته است. در مجموع در شاخص‌هاي آموزشي و بهداشتي سه دوره تغييرات معني‌داري مشاهده نشده و حتي در برخي شاخص‌ها كاهش اتفاق افتاده است
چكيده لاتين :
The purpose of this study is to investigate the spatial and temporal variability of 4 and 6 health and educational indicators in 8 coastal areas located in the cities of Astara, Talesh and Rezvanshahr in western Guilan, the data of the indicators were extracted from the statistical yearbook of population and housing in 2006, 2011 and 2018. Then, using the Rural Development Index (RDI) and the Combined Result Index (CRI), the level of development of the sectors in the form of four degrees D, C, B and A, indicate poor, average, good and excellent conditions, respectively, was determined. Also, using the global I Moran and the local I Moran index, first the significance of cluster, scattered and random patterns of each index is determined and then the type of proximity of the indices in four modes of high-high (HH), low-low ( LL), up-down (HL) and down-up (LH) were determined. The results showed that the RDI of some indicators changed spatially, but there was no significant change in temporally. But the results of the Combined Index (CRI), which is the result of both education and health, were different. The results of two educational and health indicators (combined index) showed that the level of development of most sectors is in the D rank and rarely C and B. there was a high-low cluster (HL) mode in CRI have been no significant changes in the educational and health indicators in the three periods, and there has even been a decrease in some indicators
عنوان نشريه :
جغرافيا (برنامه ريزي منطقه اي)
