مقايسه اثربخشي درمان مبتني بر پذيرش و تعهد (ACT) و درمان شناختي رفتاري (CBT) بر سرسختي روان شناختي، رفتار مراقبتي و سبك‌هاي مقابله‌اي در بيماران مبتلا به ديابت نوع 2

Comparison of the Effectiveness of Acceptance and Commitment Therapy (ACT) and Cognitive-Behavioral Therapy (CBT) on Psychological Hardiness, Caring Behavior and Coping Strategies in Patients with Type 2 Diabetes

زمينه و هدف: افزايش شيوع ديابت، مستلزم تغيير در مفاهيم مرتبط با مديريت ديابت و برنامه‌هاي درماني است. اين تغيير بايد از متغيرهاي جسمي به عوامل رواني اجتماعي صورت گيرد. مطالعه حاضر با هدف مقايسه اثربخشي درمان مبتني بر پذيرش و تعهد (ACT) و درمان شناختي رفتاري (CBT) بر سرسختي روانشناختي، رفتار مراقبتي و سبك هاي مقابله‌اي در بيماران مبتلا به ديابت نوع 2 انجام شد. روش‌ها: مطالعه حاضر مداخله‌اي، نيمه تجربي از نوع پيش آزمون-پس آزمون با گروه كنترل بود. جامعه پژوهش بيماران ديابتي مراجعه‌كننده به بيمارستان بعثت تهران در سال 1398 بودند كه به‌صورت دسترس وارد مطالعه شدند و سپس با تخصيص تصادفي ساده در سه گروه 20 نفره قرار گرفتند. گروه تحت آموزش با رويكرد پذيرش و تعهد، توسط پژوهشگر در 8 جلسه 2 ساعته آموزش ديد. گروه تحت آموزش با رويكرد شناختي رفتاري نيز در 8 جلسه 1 ساعته آموزش دريافت كردند. گروه كنترل آموزشي دريافت نكردند. ابزار مورد استفاده براي گردآوري داده‌ها شامل پرسشنامه‌هاي سرسختي روانشناختي كوباسا (1979)، سبك‌هاي مقابله‌اي اندلر و پاركر (1990) و خودمراقبتي توبرت و گلاسگو (2000) بودند. يافته‌ها: مداخله CBT و ACT بر افزايش سرسختي روانشناختي و رفتار خودمراقبتي و بهبود سبك‌هاي مقابله‌اي در گروه‌هاي آزمايش مؤثر مي‌باشند (P <0.05). همچنين مداخله CBT نسبت به ACT در متغيرهاي سرسختي روانشناختي و رفتار خودمراقبتي در گروه آزمايش تأثير بيشتري گذاشته است. در متغير سبك‌هاي مقابله‌اي در گروه آزمايش مداخله ACT نسبت به مداخله‌ CBT تأثير بيشتري در مولفه‌هاي اجتنابي و هيجان‌مدار داشته است. نتيجه‌گيري: به‌طور كلي مي توان گفت مداخله‌هاي CBT و ACT به‌صورت موثري مي توانند سلامت روان بيماران مبتلا به ديابت نوع 2 را افزايش داده و در كنترل علايم بيماري كمك كنند. پيشنهاد مي‌شود از مداخلات مذكور براي بهبود وضعيت روانشناختي بيماران مبتلا به ديابت استفاده شود.

Background and Aim: Increasing the prevalence of diabetes requires a change in concepts related to diabetes management and treatment programs. This change must be switch from the physical variables to psychosocial factors. The aim of this study was to compare the effectiveness of the Acceptance and Commitment Training (ACT) and Cognitive Behavioral Therapy (CBT) on psychological hardiness, caring behavior and coping styles of patients with type 2 diabetes. Methods: The present study was a quasi-experimental pre-test-post-test intervention with a control group. The population consisted of diabetic patients who were referred to Besat Hospital in Tehran, Iran in 2020. Patients were randomly assigned into three groups of 20 people. One group trained by using the ACT approach in eight 2- hour sessions. Other groups trained by CBT approach in an eight 1-hour sessions training. The control group didn't receive any training. The data collection tools consisted of the Kobasa psychological hardiness questionnaire (1979), the Endler & Parker coping styles (1990), and the Toobert Hampson, Glasgow self-care questionnaire (2000). Results: The CBT and ACT interventions are effective in increasing the psychological hardiness and self-care behavior and improving coping styles in the experimental groups (P<0.05). Also the CBT intervention had a greater effect than ACT on the variables of psychological hardiness and self-care behavior in the experimental group. In the variable of coping styles, the ACT intervention had a greater effect on the avoidance and excitement components than the CBT intervention. Conclusion: In conclusion, it can be said that the CBT and ACT interventions can effectively increase the mental health of patients with type 2 diabetes and help them control their symptoms. It is recommended using these interventions to improve the psychological status of patients with diabetes.