مقايسه اثربخشي درمان شناختي رفتاري و درمان پذيرش و تعهد بر كيفيت زندگي و خود مراقبتي بيماران مبتلا به ديابت نوع دوم

هدف: پژوهش حاضر با هدف همسنجي اثربخشي درمان شناختي رفتاري و درمان پذيرش و تعهد بر كيفيت زندگي و خودمراقبتي بيماران مبتلا به ديابت نوع دوم در انجمن ديابت شهركرد در سال 1398 انجام شد. مواد و روش‌ها: روش تحقيق حاضر نيمه‌تجربي است و براي جمع‌آوري داده‌ها از طرح پيش‌آزمون-پس‌آزمون (سه گروهي) با دو گروه آزمايش و يك گروه كنترل و گروه پي‌گيري استفاده شده است. جامعه آماري پژوهش را كليه بيماران مبتلا به ديابت نوع دوم انجمن ديابت شهركرد تشكيل دادند كه از بين آن‌ها، 45 نفر به روش نمونه‌گيري در دسترس انتخاب و به‌طور تصادفي در دو گروه آزمايش (هر گروه 15 نفر) و يك گروه كنترل (15 نفر) گمارده شدند. گروه آزمايش درمان شناختي رفتاري 9 جلسه 60 دقيقه اي و گروه درمان مبتني بر پذيرش و تعهد 8 جلسه 60 دقيقه‌اي تحت آموزش قرار گرفتند و گروه كنترل در ليست انتظار ماندند. ابزارهاي مورد استفاده در پژوهش حاضر شامل كيفيت زندگي بيماران ديابتي توماس و همكاران، 2004 و خودمراقبتي توبرت و همكاران، 2000 بودند كه در دو مرحله پيش‌آزمون و پس‌آزمون مورد استفاده قرار گرفتند. تجزيه ‌و تحليل اطلاعات به‌دست‌آمده از اجراي پرسش‌نامه از طريق نرم‌افزار SPSS24 در دو بخش توصيفي و استنباطي (تحليل واريانس مكرر) انجام گرفت. يافته‌ها: نتايج پژوهش نشان داد كه درمان شناختي رفتاري و درمان پذيرش و تعهد بر كيفيت زندگي بيماران تأثير معناداري نداشته است. همچنين نتايج نشان داد كه هر دو مداخله به كار رفته در اين پژوهش مي‌توانند به‌طور معناداري خودمراقبتي را بهبود ببخشند (p>0/5)، با اين تفاوت كه مداخله مبتني بر درمان پذيرش و تعهد داراي تأثير بيشتري بر خودمراقبتي بيماران بود همچنين اين اثربخشي در مرحله پي‌گيري نيز ادامه داشت. نتيجه‌گيري: بر اساس نتايج اين پژوهش، درمان مبتني بر پذيرش و تعهد مي‌تواند ميزان خودمراقبتي بيماران مبتلا به ديابت نوع دوم را افزايش دهد.

Purpose: The aim of this study was to compare the effectiveness of cognitive behavioral therapy and acceptance and commitment therapy on quality of life and self-care of patients with type 2 diabetes in Shahrekord Diabetes Association in 2018. Materials and Methods: The method of this research is quasiexperimental and for data collection, pre-test-post-test design (three groups) with two experimental groups, a control group and a follow-up group have been used. The statistical population of the study consisted of all patients with type 2 diabetes of Shahrekord Diabetes Association, from which 45 people were selected by available sampling method and randomly divided into two experimental groups (15 people in each group) and one control group (15 people) were appointed. The experimental group of cognitive-behavioral therapy was trained for 9 sessions of 60 minutes and the treatment group based on acceptance and commitment were trained for 8 sessions of 60 minutes and the control group remained on the waiting list. The instruments used in the present study included quality of life of diabetic patients (Thomas et al., 2004) and self-care (Tubert et al., 2000) which were used in two stages of pre-test and post-test. The analysis of the information obtained from the implementation of the questionnaire was performed through spss24 software in two descriptive and inferential sections (repeated analysis of variance). Findings: The results showed that cognitive-behavioral therapy and acceptance and commitment therapy did not have a significant effect on patients' quality of life. The results also showed that both interventions used in this study could significantly improve selfcare (p <0.05), with the difference that the intervention based on acceptance and commitment therapy had a greater impact on patients' self-care. The follow-up phase continued. Conclusion: Based on the results of this study, acceptance and commitment based therapy can increase the level of self-care of patients with type 2 diabetes.