بررسي تأثير واقعيت‌درماني بر ارتقاي مسئوليت‌پذيري و سازگاري اجتماعي دختران نوجوان

Investigation of the Effect of Reality Therapy on Promoting Responsibility and Social Adjustment in Adolescent Females

سابقه و هدف: واقعيت‌درماني به معني مسئوليت‌پذيري و داشتن ارتباط و روابط كارآمد با ديگران و سازگاري اجتماعي در زندگي است. اين پژوهش با هدف تعيين تأثير واقعيت‌درماني بر ارتقاي مسئوليت‌پذيري و سازگاري اجتماعي دختران نوجوان انجام شد. مواد و روش‌‌ها: اين پژوهش نيمه‌آزمايشي با طرح پيش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه كنترل انجام شد. جامعه آماري شامل تمام دختران نوجوان سنين 16 تا 18 ساله دبيرستان‌هاي دوره دوم بود. با استفاده از روش نمونه‌گيري در دسترس 40 نفر از دختران نوجوان دبيرستان دوره دوم مهردخت هشتگرد انتخاب شدند و با جايگزيني تصادفي در گروه‌هاي مداخله (20 نفر گروه واقعيت‌درماني) و كنترل (20 نفر) قرار گرفتند و به پرسش‌نامه‌هاي مسئوليت‌پذيري كردلو (1389) و سازگاري اجتماعي كاليفرنيا (1953) پاسخ دادند. گروه كنترل در انتظار ماند و براي گروه مداخله طي 4 هفته، 8 جلسه 45 دقيقه‌اي آموزش واقعيت‌درماني اجرا شد. در پايان مداخلات درماني و يك ماه بعد، بار ديگر آزمودني‌هاي گروه‌هاي مداخله و كنترل به‌منظور بررسي ميزان تداوم اثربخشي آموزش صورت‌گرفته (پيگيري 1 ماهه) با استفاده از پرسش‌نامه‌هاي پژوهش ارزيابي شدند. داده‌هاي پژوهش با استفاده از روش‌هاي آمار توصيفي و تحليل واريانس با اندازه‌گيري مكرر و نرم‌افزار SPSS نسخه 28 تحليل شد. يافته‌ها: نتايج آزمون تحليل واريانس نشان داد اثر واقعيت‌درماني بر مسئوليت‌پذيري و سازگاري اجتماعي دختران نوجوان معنادار بود. درنتيجه بين نمره‌هاي عامل (پيش‌آزمون، پس‌آزمون و پيگيري) در ميزان بهبود مسئوليت‌پذيري و سازگاري اجتماعي دختران نوجوان تفاوت معناداري مشاهده شد (0/05≥P). نتيجه‌گيري: بر اساس نتايج اين پژوهش مي‌توان گفت كه استفاده از مداخله واقعيت‌درماني بر مسئوليت‌پذيري و سازگاري اجتماعي نوجوانان تأثير دارد.

Background and Objective: Reality therapy referred to taking responsibility and having effective relationships with others and social adjustment in life. This study aimed to investigate the effect of reality therapy on promoting responsibility and social adjustment in adolescent females. Materials and Methods: This quasi-experimental study was conducted using a pretest-posttest design with a control group and follow-up. The statistical population included all adolescent females aged 16 to 18 years in the second year of high school. In total, 40 adolescent high school females were selected using the available sampling method in Mehrdokht, Hashtgerd, Iran. They were then randomly assigned to experimental (n=20; reality therapy) and control (n=20) groups. The experimental group was then requested to respond the Kordloo's Responsibility Questionnaire (2010) and California Social Adaptation (1953). The control group was asked to wait until the experimental group finished participation in eight 45-min sessions of reality therapy training during four weeks. Subsequently, at the end of the treatment interventions, and one month later, the experimental and control groups were evaluated again using the aforementioned questionnaires in order to evaluate the continuity and effectiveness of the training. The data were analyzed in SPSS software (version 28) using descriptive statistics and repeated measures analysis of variance. The results of the analysis of variance showed the significant effect of reality therapy on responsibility and social adjustment of adolescent females. As a result, there was a significant difference among the scores (pretest, posttest, and follow-up) regarding the improvement in the level of responsibility and social structure of adolescent females (P≤0.05). Conclusion: Based on the results of this study, it can be stated that reality therapy intervention affects responsibility and social adjustment in adolescents.