عنوان مقاله :
واكاوي قصاص بر پايه امزاج با تكيه بر آيات و روايات
عنوان به زبان ديگر :
Analysis of Retaliation based on Signatures based on Verses and Hadiths
پديد آورندگان :
كلانتري خليل آباد، عباس دانشگاه ميبد - گروه فقه و حقوق، ميبد، ايران , شوري، فاطمه دانشگاه پيام نور - گروه حقوق، تهران، ايران
كليدواژه :
اختلالات مزاجي , قصاص نفس , جنايت , ضابطه قتل , فقه , حقوق
چكيده فارسي :
پژوهش حاضر با هدف واكاوي قصاص بر پايه امزاج با تكيه بر آيات و روايات بود.
مواد و روش ها: روش پژوهش توصيفي تحليلي بود.
يافته ها: شارع مقدّس مجازات قصاص را به منظور صيانت از حيات اجتماعي تشريع نموده است و نيل به عدالت كيفري را در گرو رعايت حقوق بزهكار، بزهديده و جامعه عنوان مينمايد. حقوق بزهكار در صورتي تأمين ميشود كه عنصر رواني جرم در كنار ساير عناصر احراز گردد؛ لذا «قصد فعل نوعاً كشنده» نميتواند بهطور مطلق يكي از ضوابط قتل عمد به شمار رود؛ زيرا مطابق قوانين اصولي قصد سبب بهطور مطلق به معناي قصد مسبب نيست؛ بر اين اساس به منظور تشخيص قتل عمد لازم است تمام جوانب از جمله شرايط وقوع جرم، شرايط بزهكار و بزهديده مورد بررسي قرار گيرد.
نتيجه گيري: در مقاله پيشرو با بررسي ادلهي اجتهادي، فقاهتي و مواد قانوني اين نتيجه حاصل ميشود كه قصد فعل نوعاً كشنده در صورتي ملاك عمد بودن قتل ميباشد كه جاني در زمان وقوع جرم به معرضيت فعل خود آگاه بوده باشد؛ لذا قتلهاي هيجاني كه ناشي از تزلزل اراده، سوء مزاج حاد ميباشد را نميتوان عمد موجب قصاص دانست؛ در جنايات مادون نفس نيز در صورت عدم امكان اجراي قصاص به ميزان جنايت، با در نظر گرفتن هدف از تشريع قصاص، شايسته است قصاص به ميزان كمتر از ميزان جنايت، مجاز دانسته شود.
چكيده لاتين :
The aim of this study was to investigate retaliation
based on signatures based on verses and hadiths.
Materials and Methods: The research method was
descriptive-analytical.
Findings: The Holy Shari'a has legislated the punishment of
retribution in order to protect social life and states that
achieving criminal justice depends on respecting the rights of
the offender, the victim and society. The rights of the offender
are secured if the psychological element of the crime is
established along with other elements; Therefore, "intent to
commit a typically lethal act" can not be considered as one of
the criteria for premeditated murder; Because according to the
fundamental laws, intention does not mean cause in the
absolute sense; Accordingly, in order to diagnose
premeditated murder, it is necessary to examine all aspects,
including the circumstances of the crime, the circumstances of
the offender and the victim.
Conclusion: In the present article, by examining ijtihad,
jurisprudential and legal evidences, it is concluded that the
intention of a typically fatal act is the criterion of intentional
murder if the victim was aware of the exposure of his act at the
time of the crime; Therefore, emotional murders that are
caused by unsteadiness of will, acute malice can not be
considered as intentional retribution; In subconscious crimes,
if it is not possible to carry out retribution to the extent of the
crime, considering the purpose of retribution legislation,
retribution should be allowed to a lesser extent than the crime
rate
