عنوان مقاله :
تروماي ناشي از حمله كوسه‌ماهيان خليج‌فارس (فراواني، كيفيت صدمات و توصيه‌هاي امداد و درمان مصدومان)
عنوان به زبان ديگر :
Trauma Caused by Persian Gulf Shark Attacks (Frequency, Quality of Injuries and Recommendations to Help and Treat the Injured)
پديد آورندگان :
مرشدي، مهدي دانشگاه علوم پزشكي بقيه الله - مركز تحقيقات تروما، تهران , اوليايي، شهرام دانشگاه علوم پزشكي ارتش، تهران , جعفري، حسين بيمارستان تخصصي صاحب الزمان، بندرعباس , ادبي، فتح الله بيمارستان تخصصي حضرت قائم، بوشهر
كليدواژه :
حمله كوسه , تروما , امداد و نجات , خليج فارس , دريانوردان
چكيده فارسي :
زمينه و هدف: امروزه بيش از 350 گونه كوسه‌ماهي در آب‌هاي جهاني شناخته شده و سهم كوسه‌ماهيان در آب‌هاي خليج فارس و درياي عمان به بيش از 60 گونه مي‌رسد. آمار نشان مي‌دهد كه ايران يكي از كشورهايي است كه بيشترين آسيب را در اثر حمله كوسه به ساحل نشينان و غواصان متحمل گرديده است. مطالعه حاضر با هدف تعيين ميزان فراواني تروماي ناشي از حمله كوسه‌ماهيان خليج‌فارس، كيفيت صدمات و ارائه توصيه‌هاي لازم براي امداد و درمان مصدومان انجام شد.
روش‌ها: جهت جمع‌آوري داده‌ها براي مطالعه توصيفي حاضر از اطلاعات موجود در مراكز معتبر دريايي در استان هرمزگان استفاده شد. با تعدادي از غواصان و كادر درماني در سواحل خليج‌فارس مصاحبه غيرساختارمند انجام گرفت. از غواصان و افرادي كه در منطقه خليج فارس با كوسه برخورد داشتند نيز اطلاعاتي در خصوص كوسه‌ها و حملات آنها، كسب شد. براي تهيه آمار حمله كوسه‌ها در خليج فارس طي سال‌هاي 1380 تا 1390 به مركز ملي مطالعات خليج فارس و مركز تحقيقات شيلات در جنوب ايران مراجعه گرديد.
يافته‌ها: از سال 1380 تا 1390 حدود 85 مورد حمله كوسه در خليج فارس رخ داده كه از اين تعداد 12 مورد منجر به مرگ شده است. سن قربانيان حمله كوسه‌ها بيشتر بين 30-20 سال بوده است. از لحاظ آماري بيشترين حمله كوسه‌ها از جانب كوسه ببري، كوسه لبچاك، گاو كوسه، كوسه پوزه بلند و كوسه چانه سفيد بوده است. كوسه‌هاي مهاجم در منطقه خليج فارس، طولي معادل 2 متر يا بيشتر داشته‌اند. حمله كوسه‌ها در منطقه خليج فارس بيشتر در عمق 2-0 متري و در آب‌هايي كه دماي بين 17-15 درجه سانتيگراد داشته‌اند رخ داده است. براي نجات افرادي كه در اثر گازگرفتن كوسه آسيب مي‌بينند؛ جلوگيري از خونريزي و استفاده از تنفس مصنوعي در صورت قطع تنفس، رساندن سريع مجروح به بيمارستان، تزريق سريع خون يا پلاسما به مجروح و كنترل مرتب نبض و فشارخون، عدم حركت دادن بيمار به منظور جلوگيري از شوك ثانويه، عدم خوراندن هرگونه مايعات به بيمار توصيه مي‌گردد.
نتيجه‌گيري: مطالعه حاضر نشان داد كه حمله كوسه در خليج فارس يك تهديد بالقوه براي غواصان و دريانوردان است. لذا شناسايي انواع كوسه‌ها در اين منطقه و همچنين ارائه راهكارهاي امداد و نجات و درمان مصدومان اهميت بسزايي دارد.
چكيده لاتين :
Background and Aim: Today, more than 350 species of sharks are known in world waters. More than 60 species of sharks are recorded in the waters of the Persian Gulf and the Sea of Oman. Statistics show that Iran is one of the countries that has suffered the most damage from shark attacks on people and divers. The aim of this study was to determine the frequency of trauma caused by shark attacks in the Persian Gulf, the quality of injuries and ways to help and treat the injured.
Methods: In order to collect data for the present descriptive study, the data available in reputable marine centers in the Hormozgan province was used. Unstructured interviews were conducted with a number of divers and medical staff on the shores of the Persian Gulf. Divers and people who encountered sharks in the Persian Gulf region also received information about sharks and their attacks. To prepare statistics on shark attacks in the Persian Gulf from 2001 to 2011, referring to the National Center for Persian Gulf Studies and the Fisheries Research Center in southern Iran was done.
Results: From 2001 to 2011, about 85 shark attacks occurred in the Persian Gulf, of which 12 resulted in death. The age of the victims of shark attacks was mostly between 20-30 years. Statistically, the most attacked sharks were tiger sharks, leopard sharks, cow sharks, bignose sharks and white sharks. Invaders shark in the Persian Gulf region were 2 meters or more in length. Sharks attack in the Persian Gulf region have occurred mostly at a depth of 0-2 meters and in waters that had a temperature between 15-17 degrees Celsius. To rescue people who have been harmed by a shark attack; prevention of bleeding and use of artificial respiration in case of respiratory failure, rapid delivery of the injured to the hospital, rapid injection of blood or plasma and regular monitoring of pulse and blood pressure, immobilization and avoid drinking any liquid is recommended.
Conclusion: The present study showed that shark attacks in the Persian Gulf are a potential threat to divers and sailors. Therefore, it is very important to identify the types of sharks in this area and also to provide rescue and treatment strategies for the injured.
