محمّدصالح يا ميرزا (ابو) صالح؟ بازشناسيِ مولفِ لطايف الخيال و جواهر الخيال

Muḥammad Ṣāliḥ or Mirzā (Abū) Ṣāliḥ? Recognition of the author of Laṭāif al-Khiyāl and Jawāhir Al-Khiyāl

ميرزا ابوصالح رضوي فرزند ميزا محسن نواب و نوادهء دختريِ شاه عباس اول است. او و پدرش هر دو متولي آستان قدس رضوي بودند.جز اين، ميرزا ابوصالح باني مدرسهء صالحيهء نوّاب و نيز ايوان مصلا در مشهد مقدس است.وي در 1090ق وفات يافت. محمد صالح رضوي فرزند ميرزا محمدباقر متولي و برادرِ ميرشاه تقي الدين محمد متولي است و تاليفاتي چون لطايف الخيال، جواهرالخيال، دقايق الخيال و معارج الخيال دارد. از ديرباز، شرح حال اين دو، با يكديگر آميختگي يافته و باعث بروز اشتباههايي در بابِ معرفيِ مولف جواهرالخيال ، لطايف الخيال و دقايق الخيال شده است. در اين مقاله، ضمن بررسي سرچشمه هاي اين اشبتاه، حقيقت مساله بيان شده است.

Mirzā Abū Sāliḥ Razavi is the son of Mirzā Muhsen Nawāb and the granddaughter of Shah Abbas I. Both he and his father were the custodians of Astan Quds Razavi. Also, Mirzā Abu Saleh was the founder of the school of Ṣālehiyeh and Muṣallā Porch in Mashhad. Mohammad Sāliḥ Razavi is the son of Mirzā Mohammad Bāqir Motavli and the brother of Mir Shāh Taqi al-Din Mohammad Motavli and the author of the works Laṭāif al-Khiyāl, Jawāhir al-Khiyāl, Daqāiq al-Khiyāl and Ma'ārij al-Khiyāl. The biographies of the two have long been intertwined and have led to errors in the introduction of the author of Jawāhir al-Khayal, Laṭāif al-Khayal, and Daqāiq al-Khayal. In this article, while examining the sources of this confusion, the truth of the matter is stated.