ستاره اي درخشان در آسمان نگارگري ايران (بررسي نقش استاد كمال‌الدين بهزاد در رشد و تكامل نگارگري در ايران )

مكتب هرات در زمان تيموريان دوران خاصي از شكوفائي هنري در ايران محسوب مي‌شود. تيمور و جانشينانش، تلاش مداومي در حمايت از هنرمندان مختلف و جمع كردن آن در هرات داشتند كه زمينه ساز ظهور مكتب هرات در عرصه‌ها‌ي مختلف هنري گرديد. ظهور و بروز مكتبها‌ي هنري هرات در روزگار فرزند او شاهرخ و بعدها سلطان حسين بايقرا حاصل اين تلاش‌ها و حمايت‌ها بود. در زمان شاهرخ(807-850 ق) اكثر هنرمندان كه تيمور قبلا به ماوراءالنهر فرستاده بود، وارد هرات شدند و او هرات را مركز علم و هنر و سياست خود ساخت. او با تكيه بر اموال فراواني كه از تيمور بر جاي مانده بود، در هرات دست به ايجاد مدارس، خانقاه ها، آرامگاه‌ها و مساجد و كافه‌ها و باغ‌ها زد . خصوصيت منحصر به فرد شاهرخ، حمايت آزادانه از علم را با اعتقاد سخت و روحيه‌ي اسلامي به هم آميخته بود. از سوي ديگر، فرزندان او الغ بيگ، ابراهيم سلطان، بايسنقر و محمد جوكي، افزون براينكه هر كدام در هنري كارآمد و استاد بودند در هنرپروري و علم دوستي نيز شهرتي در خور داشتند . مجموع اين شرايط ايران عصر تيموري بويژه شهرهاي هرات و شيراز در زمان شاهرخ و فرزندانش را، مستعد بروز و ظهور يكي از درخشانترين دوران هنري خود كرده بود. مسلماً ظهور شخصيتها‌ي هنرمندي چون كمال‌الدين بهزاد نتيجه شرايط اجتماعي مطلوب آن دوران و حمايتهاي پادشاهان تيموري بوده است. بهزاد تحت حمايت شاهان هنردوست تيموري در نگارگري ايراني ابداعاتي داشت كه نه تنها در مكتب هرات، بلكه در تاريخ هنري ايران، نوآوري محسوب مي‌شود. در اين تحقيق سعي شده با توجه به شرايط اجتماعي و سياسي دوران تيموري، آثار برجسته كمال‌الدين بهزاد مورد كاوش عميق قرار گرفته و با معرفي ويژگي‌هاي خاص هر اثر، تأثيرات آن‌ها در رشد و تكامل نگارگري ايراني مورد بررسي قرار گيرد. نتيجه سالها خلاقيت كمال‌الدين بهزاد الگويي مناسب در برابر نگارگران دورانهاي بعد به ويژه صفويه قرار داد تا نگارگري ايراني را به اوج تعالي برساند