نگاهي به جايگاه تمدني دارالاحسان سنندج در دوره قاجاريه

مسجد دارالاحسان سنندج از دوره قاجاريه تا زمان حاضر را مي توان يكي از فعال ترين مساجد تاريخ كردستان ناميد ،كه گذشته از امر عبادي به مسائل آموزشي نيز توجه زيادي داشته است و بسياري از علماي كردستان از اين مسجد بهره مند شده و منشا خدمات شايسته اي و ارزنده اي شده اند.اين مسجد همان طور كه اشاره شد ،كه علاوه بر وظيفه اصلي و مهم آن در امر عبادت، نقش آموزشي و فرهنگي آن در استان كردستان داراي اهميت بسيار زيادي است،ونيز با دارا بودن موقوفات زياد موفقيت هاي زيادي در اين زمينه داشته است . به طوري كه آوازه دارالاحسان وحضور علما در اين مكان باعث جذب دانشمندان و علمايي در كردستان مي شد و نقطه اتصال علما محسوب مي شد. اهميت اين مسجد جدا از مسجد جامع بودن شهر، موقعيت خاص علمي آن بوده است كه طلاب علوم ديني از شهرهاي دور و نزديك جهت فراگيري علوم ديني به اين مسجد مي آمدندو نيز در اين مسجد-مدرسه استادان بلند پايهي علوم ديني براي تدريس علوم و معارف اسلامي از طرف والي دعوت مي شدند. تاثيرات اين مسجد از فعاليت مستمر آن تا به امروز در جامعه اسلامي منطقه قابل مشهود است. در زمان قاجاريه اين مسجد دارالعلم و دارالملك فرهنگ مذهبي و آموزشي كردستان بود و بسياري از علماي اهل تسنن در اين مسجد تعليم و تربيت يافتند علاوه بر اين به لحاظ سياسي نيز نقش مهمي در انتقال فرامين و دستورهاي واليان و حاكمان كردستان به مردم و تقويت و ثبات سياسي محلي داشت.سئوال اصلي درباره چگونگي و حدود جايگاه آن در كردستان دوره قاجاريه مي باشد؟بنابراين به نظر مي رسدجايگاه اين مسجد و باني آن وشيعه بودن او ، بيشترين نقش فرهنگي و آموزشي وپرورش علما و فقها در اين زمينه در دوره قاجاريه داشته است . تلاش شده است تا بر اساس سند موقوفات و منابع محلي با روش توصيفي –تحليلي، كاركرد اين مسجد و موقوفات آن در كردستان دوره قاجاريه مورد بررسي قرار گيرد