شمول‌گرايي تعليقي در نجات: بررسي جايگاه اعتقاد به امامت در رستگاري

Suspended inclusiveness of salvation: a study on the status of belief in Imamat on salvation

در آموزه‌هاي كتاب و سنت، نجات و رستگاري اخروي، به ايمني از آتش دوزخ و ورود به بهشت تعريف مي‌شود. انحصارگرايان، نجات از دوزخ و ورود به بهشت را تنها نصيب پيروان مذهب حق مي‌دانند، اما ائمۀ طاهرين (ع) دامنۀ رحمت الهي را وسيع‌تر معرفي مي­‌كنند و در باب نجات و گسترۀ آن، به دو موضوع مهم در كنار هم توجه مي‌دهند: نخست، ارزش انحصاري دينِ حق و نتيجۀ دين­داري بر پايۀ آن، كه «نجات تضميني» است؛ دوم، وسعت رحمت و مغفرت خداوند كه به شكلي غيرحتمي و تعليقي به نجات آنان كه در اعتقاد يا عملشان خللي وجود دارد و خدا را چنا­ن­كه او مي‌پسندد، نمي‌پرستند و در عين حال، با او و اولياي او سر ستيز ندارند، منجر مي­شود. بدين ترتيب، امامان شيعه به تبع كتاب خدا و سنت نبوي، هر دو باب نجات يعني «نجات تضميني» و «نجات تعليقي» را در آخرت گشوده مي‌دانند و ايدۀ انحصار نجات در مؤمنان درستكار و پيروان راستين خود را نفي مي‌كنند. در اين مقاله مسئلۀ شمول تعليقي نجات براي كثيري از بندگان خداوند از منظر آيات و روايات بررسي شده و نشان داده مي‌شود كه «منحصربودن راه حق در پيروي از امامان الهي» با «وسعت رحمت الهي و شمول آن براي غيرشيعيان» تعارضي ندارد و مطابق مكتب اهل­ بيت(ع)، هر دو موضوع از صحت و استواري كامل برخوردارند.

In the holy book of Quran and sunni resources, salvation in hereafter is defined as being shielded against hellfire and entrance into the paradise.Monopolists regard the staunch Sunni believers the only group qualified to be shielded against hellfire and to enter into paradise. However,the Infallible Imams regard the expanse of Allah’s bounty and favour as vaster. Regarding the issue of salvation and its extent, Imams call attention to two issues simultaneously. First: the monopoly value of Shia Imams and steadfastedly following themyields“guaranteed salvation”. Second is the vastness of Allah’s bounty and forgiveness that leadsto“suspended salvation” (salvation with no guarantee). Almighty Allah grants salvation to people that areerroneous in their beliefs and deeds and don’t worship Allah as he desires so, however, they show no enmity or ill will to Allah’s successors on earth and never fight them. Thus, Imams hold that according to the holy book of Quran and the tradition of prophet both doors are open in hereafter : the door for guranteed salvation and the door for suspended salvation. The current paper seeks to explore the issue of suspended inclusiveness of salvation to many amuslim according to Quranic verses and hadiths. The current paper seeks to show that there is no paradox between holding only steadfast believers and followers of Shia Imams will reach salvation and the vastness and inclusiveness of Allah’s salvation for non-Shias. According to the Shia school of thought both of these lines of reasoning are truthful and plausible.