كليدواژه :
ولايت جائر , ولايت فقيه , دموكراسي , تعامل , انتخابات , تحزب
چكيده فارسي :
آيت الله شيخ محمد يعقوبي بارزترين شاگرد آيتالله سيد محمدصادق صدر معروف به صدر دوم است كه پس از شهادت صدر در سال 1999 ميلادي رهبري بخشي از جريان صدر را بر عهده گرفته است. يعقوبي همانند استادش معتقد به ولايت عامه فقهيان است. او كه در مقام نظريه، همانند امام خميني(ره) تنها فقيه را حاكم مشروع در عصر غيبت مي پندارد، در مقام عمل تلاش ميكند آن را در محيط عراق و در عطف به دولت فراگير ملي آن كشور بازتفسير نمايد. خوانش اين نظريه در محيط كشور عراق كه عملاً فقيه همانند ايران مبسوط اليد نيست، ميتواند ابعاد تازهتري از نظريه ولايت فقيه را مطرح سازد. آيت الله يعقوبي درباره حكومت به دو گونه پرداخته است: يكي سلبي و ديگري ايجابي. مراد از بحث سلبي اتخاذ مواضع منفي در برابر حكومت هاي نامطلوب است كه تقريباً شبيه مباحث ساير فقها در اين مبحث است. گرچه در بحث ايجابي همانند برخي فقها از نظريه ولايت عامه فقيهان دفاع ميكند، او تلاش مي كند آن را در نسبت با برخي مفاهيم جديدي مثل تحزب و نيز شرايط خاص عراق بازتعريف كند. بي ترديد نظريه ولايت عامه فقيهان در ايران مي تواند با آنچه در عراق ميگذرد، متفاوت باشد. شناخت تمايزات محيطي ميتواند در تحليل متنوع نظريه ولايت فقيه ارزشمند باشد. هدف اين مقاله تبيين نظريه ولايت فقيه در محيطي متفاوت‌تر از عراق است تا ظرفيت‌ها و امكانات آن در آن جامعه مورد بررسي قرار گيرد. روش اين مقاله نيز توصيفي است؛ زيرا در پي ارائه گزارش و روايتي مبسوط و ساختار يافته از نگرش آيت الله يعقوبي از حاكم اسلامي است. نتايج اين بررسي نشان مي‌دهد كه نظريه انتصابي ولايت فقيه وي در مقام عمل به نظارت روحي تقليل مي‌يابد و شرايط خاص عراق او را واقع بينانه‌تر مي‌نمايد.
چكيده لاتين :
Ayatollah Sheikh Mohammad Yaqoubi is the most prominent student of
Ayatollah Seyyed Mohammad Sadegh Sadr, known as Sadr II, who has
taken over the leadership of part of the Sadr movement since Sadr's
martyrdom in 1999. Ya'qubi, like his teacher, believes in the public
authority of the jurists. In theory, he, like Imam Khomeini, considered
that the only jurist is to be the legitimate ruler in the age of occultation.
Reading this theory in the context of Iraq, where the jurisprudent is not
practically as extensive as in Iran, can introduce newer dimensions of
the theory of Velayat-e-Faqih. Ayatollah Yaghoubi had dealt with the
government in two ways: One negative and the other positive. Negative
discussion refers to taking a negative stance against undesirable governments,
which is almost similar to the arguments of other jurists in this regard.
Although in a positive discussion, like some jurists, he defended the theory of
the popular guardianship of the jurists, he tried to redefine it in relation to
some new concepts such as partisanship and the specific circumstances of
Iraq. Undoubtedly, the theory of the popular guardianship of the jurists in
Iran can be different from what is happening in Iraq. Understanding
environmental differences can be valuable in the diverse analysis of the theory
of Velayat-e-Faqih. The purpose of this article is to explain the theory of
Velayat-e-Faqih in a different environment from Iraq that its capacities and
possibilities in that society should be examined.The method of this article is
descriptive; that is why it seeks to present a detailed and structured report
and narration of Ayatollah Yaghoubi's view about the Islamic ruler. The
results of this study showed that His appointive theory of Velayat-e-Faqih is
reduced to spiritual supervision in practice, and the special circumstances of
Iraq make him more realistic.
