سنجش و ارزيابي ابعاد سرزندگي در انواع فضاهاي عمومي كلانشهرتبريز

Measurement and evaluation of vitality dimensions in various public spaces of Tabriz metropolis

با توسعه شهرنشيني و تراكم شهري، نياز به برنامه‌ريزي و طراحي فضاهاي عمومي براي تشويق ساكنين براي استفاده مناسب از اين‌نوع فضاها بيش از پيش ضرورت دارد. هدف تحقيق سنجش و ارزيابي ابعاد سرزندگي در انواع فضاهاي عمومي كلانشهرتبريز مي‌باشد. اين تحقيق به لحاظ ماهيت از نوع كاربردي بوده و از لحاظ روش، پيمايشي مي‌باشد. ابزار‌ سنجش، پرسشنامه بوده است. جامعۀ‌آماري پژوهش بازديدكنندگان از فضاهاي عمومي شهر تبريز مي باشد؛ كه حجم نمونه‌ي پژوهش شامل 245 نفر است كه به روش نمونه‌گيري در دسترس از بين بازديدكنندگان از سه طبقه فضاي عمومي شهر تبريزانتخاب گرديدند. ضريب آلفاي‌كرونباخ به‌دست آمده (0/868) در سطح قابل قبولي بوده است. براي تجزيه‌ و تحليل اطلاعات از تحليل‌ واريانس‌چند‌متغيري (MANOVA) و آزمون فريدمن استفاده شده است. نتايج پژوهش حاضر نشان‌ مي‌دهد به غير از «سرزندگي فرهنگي» ميزان «سرزندگي اجتماعي»، «سرزندگي اقتصادي» و «سرزندگي كالبدي» در هر سه طبقه فضاهاي عمومي تفاوت معناداري دارد. به طوريكه در بين فضاهاي عمومي مورد بررسي، از نظر سرزندگي اجتماعي «فضاهاي عمومي فعال از گذشته تاكنون» داراي بيشترين ميزان و «فضاهاي عمومي فعال درگذشته» داراي كمترين ميزان است. ازنظر سرزندگي اقتصادي «فضاهاي عمومي فعال از گذشته تاكنون» داراي بيشترين ميزان و «فضاهاي عمومي فعال درگذشته» داراي كمترين ميزان و از نظر سرزندگي كالبدي فضاهاي عمومي فعال از گذشته تاكنون» داراي بيشترين ميزان و «فضاهاي عمومي فعال درگذشته» داراي كمترين ميزان است. همچنين با اطمينان 99 درصد مي توان بيان كرد چهارمؤلفه‌ سرزندگي در سطح برابري نيستند؛ به طوريكه «سرزندگي كالبدي» داراي بيشترين رضايت مي‌باشد.

With the development of urbanization and urban density, the need to plan and design public spaces to encourage residents to properly use this type of space is more than ever. The purpose of this study is to measure and evaluate the dimensions of vitality in various public spaces of Tabriz metropolis. This research is applied in nature and descriptive-analytical in terms of method. Assessment tools were field studies and questionnaires. The statistical population of the study is the users of public spaces in Tabriz; The sample size of the study includes 245 people Which were selected by available sampling method from the visitors of public spaces of Tabriz. Cronbach's alpha coefficient obtained from the reliability of the measuring instrument (./868) was at an acceptable level. Multivariate analysis of variance (MANOVA) and Friedman test were used to analyze the data. The results of the present study show that except for "cultural vitality", the rate of "social vitality", "economic vitality" and "physical vitality" are significantly different in all three categories of public spaces. Among the public spaces studied, in terms of social vitality, "active public spaces from the past to the present" has the highest rate and "active public spaces in the past" has the lowest rate. In terms of economic vitality, "active public spaces from the past" has the highest rate and "active public spaces in the past" has the lowest rate, and in terms of physical vitality, "active public spaces from the past" has the highest rate and "active public spaces in the past" Has the lowest rate. It can also be said with 99% confidence that the components of vitality including "social vitality", "economic vitality", "cultural vitality" and "physical vitality" are not at the level of equality; So that "physical vitality" has the highest satisfaction and "economic vitality" has the lowest satisfaction in the public spaces of Tabriz. The components of "cultural vitality" and "social vitality" are in the second and third ranks, respectively. Therefore, by strengthening the components related to "economic vitality" and "social vitality", the vitality of public spaces in Tabriz can be significantly increased in order to realize citizenship rights and increase social interactions