ريز ازديادي گياه دارويي استويا (Stevia rebaudiana Berton) از طريق كشت دو ريز‌نمونه جوانه‌انتهايي و گره به‌همراه غلظت‌هاي مختلف زغال فعال و هورمون‌هاي BAP و Kn

Micropropagation drug plant Stevia (Stevia rebaudiana Bertoni) through cultivation two explants end buds and node with various cocentrations activated charcoal and hormones BAP and Kn.

استويا با نام علمي Stevia rebaudiana Bertoni از تيره Composite گياهي چند‌ساله، علفي و دگر‌گرده‌افشان مي‌باشد. با توجه به پايين بودن در‌صد جوانه‌زني بذر و ناهمگني گياهان تكثير يافته از بذور از نظر ميزان شيريني، ريز‌ازديادي اين گياه با استفاده از روش‌هاي كشت بافت به منظور تكثير انبوه مطلوب مي‌باشد. در اين مطالعه عملكرد دو ريز‌نمونه جوانه‌ انتهايي و گره با استفاده از سه تيمار غلظت‌ محيط كشت MS ، سطوح مختلف زغال فعال و هورمون‌هايBAP وKn در دو آزمايش مقايسه و بررسي گرديدند. به طوري كه در آزمايش اول اثر زغال فعال وغلظت‌ محيط كشت MS و در آزمايش دوم استفاده از غلظت-هاي جداگانه (0، 0/5، 1 و 1/5 ميلي‌گرم در ليتر) از هورمون‌هاي BAP وKn در سه تكرار اجرا گرديد. نتايج نشان داد بيشترين ميزان افزايش صفات در كشت جوانه‌هاي انتهايي در غلظت كامل محيط كشت MS به همراه 1/5 گرم‌ در ليتر زغال فعال به عنوان ماده جاذب فنول‌ها مشاهده گرديد. استفاده از غلظت 5/1 ميلي‌گرم در ليتر از هورمون‌هاي BAP وKn تاثير معني‌داري را بر افزايش راندمان ريز‌ازديادي هر دو نوع ريز‌نمونه نشان داد. در مقايسه عملكرد هورمون‌هاي BAP وKn استفاده از 1/5 ميلي-گرم در ليتر BAP در كشت جوانه‌هاي انتهايي بيشترين ميزان صفات طول ساقه، تعداد گره و تعداد ساقه جانبي را نشان داد.

Stevia rebaudiana Bertoni is from the dark Composite perennial plant, herbaceous and pollinator. Due to the being below seed germination perecentage and heterogenous multiplication of plants from seed in terms of sweetness micropropagation of this plant with use of tissue culture methods in order to replicate mass is desirable. In this study, the performance of two explant end bud and node using three treatments the concentration of the medium MS and different levels of activated charcoal and hormones BAP and Kn in two experiment compared and reviewed. So that in the first experiment the effect of active charcoal and concentration of culture media MS and in the second experiment use separate concentrations (at 0,0/5,1 and 1/5mgr/l) of hormones BAP and Kn in three repeat was implemented. Results showed the highest increase traits in the cultivation of end buds at full concentration seen of culture medium MS with to 1/5gr/l activated charcoal as absorber substance phenols. Use concentration 1/5 mgr/l of hormones BAP and Kn showed an increase in micropropagation efficiency of both explants. Performance comparison hormones BAP and Kn using 1/5 mgr/l BAP in the cultivation of the end buds showed the most characteristics of shoot length, number of nodes and the number of lateral stems.