بررسي راه‌ها و رباط‌هاي نيشابور پس از اسلام تا حمله مغول بر اساس منابع تاريخي و سفرنامه‌ها (قرن 1 تا 6 هجري)

Investigating the ways and ligaments of Neyshabur after Islam to the Mongol invasion Based on historical sources and travelogues (1st to 6th century AH)

گسترش سرزمين‌هاي اسلامي و نيازهاي مسلمانان شرايطي را فراهم مي‌كرد كه اين سرزمين‌ها باهم ارتباط برقرار كنند به‌طورقطع راه و رباط و كاروانسرا يكي از مسائلي بود كه مي‌توانست بخشي از اين مهم را برآورده سازد. در سرزمين‌هاي اسلامي راه ابريشم، به‌عنوان شاهراه نقشي حياتي بين شرق و غرب داشت و در كنار اين شاهراه، راه‌هاي فرعي فراواني صورت گرفت و همچنين شهرهاي مهمي كه بر سر اين راه‌ها قرار گرفتند، به‌طورقطع يكي از اين شهرها نيشابور بود كه در شرق ابر شهرش ناميدند. موقعيت جغرافيايي و آب و هوايي نيشابور كمك كرد كه اين راه‌ها در شرق به نيشابور ختم شوند و ازآنجا به ديگر مناطق تا حمله مغول تداوم يابد و به‌نوعي پس از حمله مغول تا دوران قاجار. مقاله حاضر باهدف آشنايي با راه و رباط‌هاي نيشابور به روش توصيفي-تحليلي و بر اساس مطالعات كتابخانه‌اي تدوين‌شده است. نتايج پژوهش نشان مي‌دهد راه‌ها پيش از شكل‌گيري نيشابور چه در پيش از اسلام و چه در دوره اسلامي در مسير مبادلات تجاري و مراودات انساني مورداستفاده قرار مي‌گرفتند اما مراكز جمعيتي همچون نيشابور نيز بر رونق و اهميت اين راه‌ها و به‌خصوص راه ابريشم افزوده است.

The expansion of Islamic lands and the needs of Muslims provided the conditions for these lands to come together. Certainly the road and the caravanserai were one of the issues that could fulfill some of this. In the Islamic lands, the Silk Road was a vital part of the highway between East and West. There were numerous subways along this highway, and the important cities on the roads were definitely one of these Neyshabur. Called the east of the metropolis. The geographical and climatic conditions of Neyshabur helped to extend these routes east to Neyshabur, and from there to other areas, until the Mongol invasion and somehow after the Mongol invasion until the Qajar era. The purpose of this article is to describe the ways and ligaments of Neyshabur in a descriptive-analytical way based on library studies. The results show that roads were used for trade and human trade before Neyshabur, both before and during the Islamic period, but population centers such as Neyshabur also emphasized the prosperity and importance of these roads, especially Silk way has added.