كليدواژه :
انقلاب اسلامي , تحولات نظام بين‌الملل , نظام دوقطبي , جنگ سرد , جنبش عدم تعهد , بلوك اسلامي مستقل , اسلام سياسي
چكيده فارسي :
انقلاب اسلامي ايران به مثابه ي يك انقلاب بزرگ در تحولات نظام بين الملل اثرگذار بوده است. چرايي و چگونگي اين اثرگذاري و نيز ابعاد و حوزه هاي آن موضوع اين نوشتار است كه با روش تفسيري به تحليل داده هاي اسنادي و كتابخانه اي مرتبط مي پردازد. انقلاب اسلامي ايران در يك نظام بين الملل دوقطبي مبتني بر جنگ سرد روي داد كه در آن ايران از اعضاي حساس اردوگاه غرب به رهبري ايالات متحده به حساب مي آمد. اولين منازعه ي جنگ سرد بين ابرقدرت ها بر سر موضع ايران اتفاق افتاد و ايران به عنوان عضو مركزي پيمان مركزي سنتو، حلقه ي وصل دو پيمان نظامي ديگر غرب يعني ناتو و سيتو در برابر شرق به حساب مي آمد. بعلاوه بيشترين كمك هاي اقتصادي، نظامي، فني - كارشناسي و اطلاعاتي - امنيتي آمريكا در خارج از ناتو به ايران صورت مي گرفت. درنتيجه ايران يك متحد تمام عيار غرب به حساب مي آمد كه به عنوان «ضربه گير اول» در برابر شرق در شمال خود و «ژاندارم غرب» در خليج فارس يعني جنوب خود، به حساب مي آمد. با پيروزي انقلاب اسلامي در ايران و خروج اين كشور از سنتو، كمربند امنيتي - نظامي غرب در برابر شرق فروپاشيد، دكترين دو ستونه ي نيكسون در خاورميانه فروريخت، ژاندارم غرب در خليج فارس از بين رفت، سيستم دفاعي غرب در شمال ايران از هم پاشيد و محور اصلي سياست آمريكا در منطقه يعني اسراييل مورد تهديد جدي واقع شد. به علاوه با انقلاب اسلامي ايران اين كشور از اردوگاه غرب خارج شد ولي به اردوگاه شرق نپيوست، باعث تحكيم و تقويت جنبش عدم تعهد و شكل گيري عدم تعهد واقعي گرديد، ايده بلوك اسلامي مستقل را مطرح ساخت، الگوي جديدي براي انقلاب در كشورهاي جهان سوم ارائه كرد و باعث اوج گيري جنبش هاي اسلامي و تولد اسلام سياسي به مثابه يك بازيگر غيردولتي مؤثر در نظام بين الملل گرديد.
چكيده لاتين :
The Islamic Revolution of Iran has been effective as a major revolution in the transformation of the international system. Why and how this impact, as well as its dimensions and areas, is the subject of this article, which interprets the analysis of bibliographic and documentary data in an interpretative way.
The Islamic Revolution of Iran took place in a Cold War-based bipolar international system, in which Iran was considered a key contributor to the US-led West Camp. The first Cold War conflict between the superpowers took place over Iran, and Iran, as the central member of the Central Treaty Organization, was connecting two other Western military allies, NATO and SEATO, to the East. In addition, most of the economic, military, technical, expertise, and intelligence-security assistance was provided outside of NATO to Iran. As a result, Iran was considered as a full perfect Western ally which was considered "the first bumper" against the East in the north and "West Gendarmerie" in the Persian Gulf.
With the victory of the Islamic Revolution in Iran and the withdrawal of this country from CENTO, the Western-security belt of the West around the east collapsed, the Nixon double doctrine collapsed in the Middle East, the West gendarmerie in the Persian Gulf was destroyed, the defense system of the West in north of Iran disintegrated and The main axis policy of the United States in the region, Israel, was seriously threatened.
In addition, with the Islamic Revolution of Iran, the country left the western camp but did not join the Eastern camp, strengthened the NAM and formed a real non-alignment, introduced the idea of an independent Islamic bloc, a new model for revolution in the countries of the Third world, it prompted the rise of Islamic movements and the birth of political Islam {Islamists} as an effective non-governmental actor in the international system
