وحدت‌گرايي و كثرت‌گرايي در سياست اسلامي

Monism and Pluralism in Islamic Politics

وحدت و كثرت يكي از مسائل مهم در تاريخ انديشه سياسي است كه گرايش به هريك از آنها مي‌تواند در همه عرصه‌هاي سياسي را تأثيرگذار باشد. در طول تاريخ، ديدگاه مختلفي در مواجهه با اين دو مسئله بيان شده است. جايگاه سياست اسلامي پس از انقلاب اسلامي در تأثيرگذاري بر تحولات فكري ـ سياسي دوره معاصر ما را بر آن داشت تا اين مسئله و پيامدهاي آن را بررسي نماييم؛ با هدف كه راهنماي نظري مناسبي براي پيشبرد عمل سياسي ارائه شود. براي رسيدن به هدف ، پاسخ به سئوال از مناسبات وحدت ­گرايي و كثرت­ گرايي اهميت پيدا مي‌كند.در سياست اسلامي بر ضرورت توأمان وحدت و كثرت در زندگي سياسي تأكيد مي‌شود كه مبتني بر مباني خاصي است. براين‌اساس، با فطري دانستن وحدت و طبيعي دانستن كثرت، ارائه راهكارهايي براي تحقق وحدت و كثرت در جامعه سياسي ضروري قلمداد مي‌شود كه با بكارگيري آنها مي‌توان شرايط لازم را براي تحقق وحدت­ گرايي و كثرت­ گرايي اعتدالي يا همان وحدت در عين كثرت مهيا ساخت. پيروي از دين توحيدي، ولايت‌مداري، حق‌محوري ازجمله راهكارهايي هستند كه مي‌توانند در نهايت وحدت مورد نظر در جامعه سياسي را محقق سازند. در فرايند پژوهش از روش تحليل توصيفي و تحليل تفسيري استفاده شده است.

Unity and plurality have always been rendered as important issues in the history of political ideology, tendency to either one can affect all political fields. In the course of history, various viewpoints have been presented on confrontation between the two key issues. The status of Islamic politics in post-Revolution Iran and its impact on intellectual and political developments in the contemporary world, motivated the author of these lines to study this issue and its consequences in the hope of creating an appropriate theoretical guideline for the progress of the political act. To realize this goal, there should be first found appropriate answers to the quality of relations between monism and pluralism. Islamic politics has placed emphasis on dual necessity of unity and plurality in political life based on certain fundamentals. On this basis, considering unity as a quiddity and plurality as a natural phenomenon, we must present strategies for realization of unity and plurality in the political community. Applying this strategy will pave the way for preparation of required conditions for realization of moderate monism and pluralism, i.e. unity in plurality. Belief in monotheism, belief in the Guardianship of the Islamic jurist, and rights-centrism are among the approaches that can ultimately realize the expected unity in political society. The methodology in this paper is based on an analytical-descriptive and analytical-interpretive method.