بازانديشي در مفاهيم و رويكردهاي مواجهه با مناقشات آبي

Rethinking of Concepts and Approaches to Deal with Water Conflicts

تعريف مناقشه، به سادگي شمردن مصاديق آن نيست و در ادبيات تحقيق، تعريف واحد و جامعي براي مناقشه وجود ندارد. نبود تعريف جامع و مورد اجماع براي مناقشه يكي از چالشهاي اصلي و بنيادين در حوزه مطالعات مناقشات بصورت عام و مناقشات آبي بصورت خاص است كه امروزه نيز همچنان به قوت خود باقي است. هدف از اين مقاله، بازانديشي در چيستي، ماهيت و مفاهيم اصلي مناقشه با تلاش براي تبيين كاركرد آن در مواجهه با مناقشات آبي است. بر اين اساس، اين مقاله با استفاده از روش تحليلي-توصيفي، به واكاوي و بازانديشي در چيستي و ماهيت مناقشه مي‌پردازد و مفاهيم اصلي مناقشه در ذيل چهار سوال اصلي جمع آوري و ارائه مي‌شوند. علاوه‌ بر اين، دو زمينه عمده مورد استفاده در مطالعات مناقشات آبي، يعني نظريه بازيها و رويكرد مناقشه/همكاري، در مقايسه با مفاهيم نوين دانش مناقشه مورد تحليل و بررسي قرار گرفته‌اند. نتايج مطالعات نشان مي‌دهد كه در مطالعات مرتبط با مناقشات آبي به ماهيت،مفاهيم و ويژگيهاي اصلي مناقشه توجه نميشود و رويكردها و ديدگاه‌هاي غالب در مواجهه با مناقشات آبي، متناسب با فلسفه سنتي مربوط به اوايل قرن بيستم و ابزارهاي مورد استفاده در اين حوزه نيز از نظر دوره زماني، مربوط به دوران جنگ سرد است. در حاليكه اين رويكرد و استفاده از ابزارصرفاً تكنيكي،پاسخگوي ابعادپيچيده مناقشات در سيستمهاي درهمتنيده آبي نيست.نتايج مطالعات همچنان نشان مي‌دهد كه در دوره اخير، دانش مناقشه به ابزارهاي نوين تحليل/نگاشت مناقشه متوسل شده است، مفهومي كه امروزه براي مواجهه با مناقشات آبي ضروري جلوه ميكند وكمتر مورد توجه قرار دارد.

Defining conflict is not as simple as counting its instances, and there is no single, comprehensive, and agreed definition of the conflict in the research literature. It has been one of the main and fundamental challenges in the field of conflict studies in general and water conflicts in particular, which is still persisting. The aim of this paper is to rethink the nature and main concepts of conflicts by trying to explain their functions for dealing with water conflicts. Accordingly, using the analytical-descriptive method, this article analyzes and rethinks the nature of conflicts and their main concepts under four main questions. In addition, two major areas used in the studies of water conflicts, namely game theory and the conflict-cooperation approach, have been analyzed in comparison with novel concepts of conflict knowledge. The results reveal that most studies related to water conflicts do not pay attention to nature, main concepts, and features of conflicts. They also show that the applied and dominant approaches and perspectives in dealing with water conflicts are in accordance with the traditional philosophy of the early twentieth century. Furthermore, the tools used in this area are also associated with the Cold War period while the traditional philosophical approaches for water conflicts and the use of purely technical tools do not comply with the complex dimensions of conflicts in water systems. The results also show that conflict knowledge has resorted to new tools of conflict analysis/mapping, a concept that is necessary to rely on deal with water conflicts.