مقايسه اثربخشي طرحواره درماني و درمان شناختي-رفتاري بر كيفيت زندگي و تصوير بدني زنان چاق

Comparing the Effectiveness of Schema Therapy and Cognitive-Behavioral Therapy on Quality of Life and Body Image of Obese Women

هدف: چاقي در تمام جوامع يك مشكل بهداشتي است و به سرعت در حال افزايش است. پژوهش حاضر با هدف مقايسه اثربخشي طرحواره درماني و درمان شناختي-رفتاري بر كيفيت زندگي و تصوير بدني زنان چاق انجام شد. روش: روش پژوهش از نوع نيمه آزمايشي با طرح پيش آزمون، پس آزمون و پيگيري با گروه كنترل بود. جامعه آماري پژوهش را تمامي زنان مراجعه كننده به مركز درمان چاقي بيمارستان رسول اكرم(ص) شهر تهران در سال 1398 تشكيل داد كه از بين آنها با روش نمونه گيري هدفمند تعداد 45 نفر انتخاب و به صورت تصادفي در سه گروه مساوي 15 نفري جايگزين شدند. ابزارهاي پژوهش شامل پرسشنامه كيفيت زندگي (سازمان بهداشت جهاني، 1989) و پرسشنامه روابط چند بعدي بدن-خود (كش و همكاران، 1997) بود. آزمودني هاي دو گروه آزمايش تحت 8 جلسه 90 دقيقه درمان به صورت هفته اي يك جلسه قرار گرفتند. تحليل داده ها با روشهاي آمار توصيفي و تحليل واريانس به شيوه اندازه گيري مكرر در نرم افزار SPSS/24 انجام شد. يافته‌ها: نتايج نشان داد بين طرحواره درماني و درمان شناختي-رفتاري با گروه كنترل بر كيفيت زندگي و ابعاد آن و تصوير بدني و ابعاد آن در مراحل پس آزمون و پيگيري تفاوت معناداري وجود دارد (0/05>P). همچنين، درمان شناختي-رفتاري نسبت به طرحواره درماني بر بهبود تصوير بدني و ابعاد آن مؤثرتر بود اما بين اثربخشي دو روش درماني بر كيفيت زندگي و ابعاد آن اين تفاوت معنادار نبود (0/05

Purpose: Obesity is a rapidly growing health problem in every society. The purpose of this study was to determine the effectiveness of schema therapy and cognitive-behavioral therapy on quality of life and body image of obese women. Methodology: The research method was quasi-experimental with pre-test, post-test and follow-up with control group. The statistical population of the study consisted of all women referred to the obesity treatment center of Rasoul Akram Hospital in Tehran in 2019, Among them, 45 people were selected by purposive sampling method and randomly replaced in three equal groups of 15 people. The research instruments included a world health organization quality of life (WHO, 1989) and a multidimensional body-self relations questionnaire (Kash et al., 1997). Subjects in both experimental groups underwent 8 sessions of 90 minutes of treatment once a week. Data analysis was performed by descriptive statistics and repeated measures analysis of variance in SPSS/24 software. Findings: The results showed that there is a significant difference between schema therapy and cognitive-behavioral therapy with the control group on quality of life and its dimensions and body image and its dimensions in the post-test and follow-up stages (P<0.05). Also, cognitive-behavioral therapy was more effective than body therapy on improving body image and its dimensions, But there was no significant difference between the effectiveness of the two treatments on quality of life and its dimensions (P>0.05). Conclusion: Based on the results, it can be said that two methods of cognitive-behavioral therapy and schema therapy can be used as effective therapies to improve the quality of life and body image of obese patients in educational and medical settings.