شقاوت عقلاني در حكمت صدرائي م

ﻧﯿﻞ ﺑﻪ ﺳﻌﺎدت و ﮔﺮﯾﺰ از ﺷﻘﺎوت را ﺑﺎﯾﺪ از ﻣﮭﻢ ﺗﺮﯾﻦ دﻟﻤﺸﻐﻮﻟﯽ ھﺎي اﻧﺴﺎﻧﯽ داﻧﺴﺖ ﮐﻪ ﻓﯿﻠﺴﻮﻓﺎن اﺳﻼﻣﯽ و ﺑﻪ وﯾﮋه ﺻﺪراﻟﻤﺘﺎﻟﮭﯿﻦ ﺗﻼﺷﯽ ﻓﺮاوان در ﺗﺤﻠﯿﻞ و واﮐﺎوي آن داﺷﺘﻪ اﻧﺪ. در اﯾﻦ ﻣﯿﺎن، ﺷﻘﺎوت ﻋﻘﻼﻧﯽ از ﻣﮭﻢ ﺗﺮﯾﻦ اﻗﺴﺎم ﺷﻘﺎوت اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﻮد ﺑﻪ اﻗﺴﺎﻣﯽ دﯾﮕﺮ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﺷﻮد. ﺷﻘﺎوت ﻋﻘﻠﯽ ﯾﺎ ھﻤﺎن ﺷﻘﺎوت ﺣﻘﯿﻘﯽ ﻧﻈﺮي؛ ﮐﻪ از ﻋﺪم ادراك ﻣﺮاﺗﺐ ﻋﺎﻟﯿﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯽآﯾﺪ و ﺷﻘﺎوت ﻋﻘﻠﯽ ﻋﻤﻠﯽ؛ ﮐﻪ از ﻏﻠﺒﻪ ﻣﻠﮑﺎت و رذاﺋﻞ ﻧﻔﺴﺎﻧﯽ ﻧﺸﺎت ﻣﯽﮔﯿﺮد. ﭘﺮﺳﺶ اﺻﻠﯽ اﯾﻦ ﻧﻮﺷﺘﺎر آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﻘﺎوت ﻋﻘﻼﻧﯽ در ﺣﮑﻤﺖ ﺻﺪراﯾﯽ ﮐﺪام اﺳﺖ؟ در روي آوردي ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ ﺑﻪ آﺛﺎر ﺻﺪراﻟﻤﺘﺎﻟﮭﯿﻦ، ﭼﻨﯿﻦ ﺣﺎﺻﻞ آﻣﺪه ﮐﻪ ﺷﻘﺎوت ﻋﻘﻼﻧﯽ ﻧﻘﻄﻪ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺳﻌﺎدت ﺣﻘﯿﻘﯽ ﺑﻮده و ھﻤﭽﻮن ﺳﻌﺎدت ﺣﻘﯿﻘﯽ، ﺑﻪ اﻧﺴﺎن ھﺎي ﻧﺎدري اﺧﺘﺼﺎص دارد. اﺳﺎﺳﺎ ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﭼﻨﺪ را ﻣﯽﺗﻮان در ﭘﯿﺪاﯾﺶ ﺷﻘﺎوت ﺣﻘﯿﻘﯽ در اﻧﺴﺎن ھﺎ ﻣﻮﺛﺮ داﻧﺴﺖ: ﻏﻠﺒﻪ ﻋﻮارض ﺑﺪﻧﯽ ﺑﺮ ﻧﻔﺲ ﻧﺎﻃﻘﻪ، ﻧﻘﺼﺎن ذاﺗﯽ ﻧﻔﺲ ﻧﺎﻃﻘﻪ اﻧﺴﺎﻧﯽ، اﻋﺮاض از ﺳﻌﺎدت ﺣﻘﯿﻘﯽ، ﺟﮭﻞ ﺑﻪ ﻋﻠﻮم ﺣﻘﯿﻘﯽ و ﻏﻠﺒﻪ ﻗﻮه وھﻢ و ادراﮐﺎت وھﻤﺎﻧﯽ در اﻧﺴﺎن. اﯾﻦ ھﻤﻪ در دور ﺷﺪن ﻧﻔﺲ ﻧﺎﻃﻘﻪ از ﺣﻘﯿﻘﺖ ﻧﻮراﻧﯽ ﺧﻮﯾﺶ و ﻧﯿﺰ ﻏﻠﺒﻪ ﺑﺮ ﻣﻠﮑﺎت ﻇﻠﻤﺎﻧﯽ و ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎ ﺳﻌﺎدت ﺣﻘﯿﻘﯽ اﻧﺴﺎن، ﻣﺸﺘﺮكاﻧﺪ.