عنوان مقاله :
بررسي واج‌شناختي مشتقات پرسش‌واژۀ «كو؟»
عنوان به زبان ديگر :
Phonological Analysis of Question Word “ku?” in Persian
پديد آورندگان :
جم، بشير دانشگاه شهركرد - دانشكدۀ ادبيات و علوم انساني - گروه زبان انگليسي، شهركرد، ايران
كليدواژه :
پرسش‌واژۀ «كو» , ضمير فاعلي پيوسته سوم شخص مفرد , پي‌بست , تيرگي واج‌شناختي , واج‌شناسي زبان فارسي
چكيده فارسي :
پرسش‌واژۀ «كو؟» براي سوم شخص مفرد و جمع به كار مي‌رود. اين پرسش‌واژه در گونۀ گفتاري معيار با افزودن جزء «ش» به‌صورت «كوش؟» و با افزودن دوبارۀ آن به‌صورت «كوشش؟» به كار مي‌رود كه به‌ترتيب كاربردهاي محدودتري دارند. براي ساير شخص‌ها، افزون بر جزء «ش» فعل‌هاي پي‌بستي )صورت‌هاي تصريفي و وابستۀ فعل «بودن»( نيز به اين پرسش‌واژه مي‌چسبند و صورت‌هاي كوشَم؟، كوشي؟، كوشيم؟، كوشين؟ و كوشَن؟ را ايجاد مي‌كنند. هدف اين پژوهشِ تحليلي شناسايي چيستيِ جزء «ش» و تحليل فرايندهاي واجي ايجادكنندۀ تلفظ مشتقات اين پرسش‌واژه در چارچوب نظريۀ بهينگي (Prince & Smolensky, 1993/2004) است؛ بدين صورت كه محدوديت‌هايي كه تعامل‌شان با يكديگر موجب رخداد اين فرايندهاي واجي شده است معرفي و رتبه‌بندي مي‌شوند. پس از ارائۀ رتبه‌بندي اوليۀ مربوط به تلفظ «كوش؟،» رتبه‌بندي‌هاي مربوط به تلفظ مشتقات ديگر اين پرسش‌واژه به‌تدريج تكميل مي‌شوند تا در نهايت، با دست‌يابي به يك رتبه‌بندي نهايي بتوان همۀتلفظ‌هاي آن‌ها را در فارسي گفتاري معيارتبيين‌كرد. پيش از ورود به تحليل‌هاي بهينگي ترتيب رخداد اين فرايندها و تعامل‌شان با يكديگر تحليل مي‌شوند. پژوهش پيشِ رو به اين نتيجه رسيده كه جزء «ش» ضمير فاعلي پيوسته است؛ بدين صورت كه گويشوران «كوش» را به‌عنوان مبنا و پايه براي همۀ شخص‌ها در نظر گرفته و فعل‌هاي پي‌بستي را به‌جاي «كو» به آن چسبانده‌اند.
چكيده لاتين :
The Persian question word [ku] which means “Where is/ are…?” is used for both third person singular and plural nouns. In the standard spoken Persian, upon the addition of the [S] formative it changes to [kuS] and upon the multiple addition of this formative it changes to [kuSeS], each with different applications. With regard to other persons, in addition to the [S] formative, enclitic verbs of “budan” (to be) attach to [ku] and create [kuSam] “Where am I?”, [kuSi] “Where are you[singular]?”, [kuSim] “Where are we?”, [kuSin] “Where are you[plural]?”, and [kuSan] “Where are they?”. This research aimed at identifying the [S] formative and then explaining the phonological processes which create different pronunciations of question word “ku?” derivatives within the framework of optimality theory (Prince and Smolensky, 1993/2004). In so doing, it presents the constraints whose interactions cause these phonological processes. The constraint rankings are completed step by step until it comes up with a single inclusive ranking capable of explaining all different pronunciations of question word “ku?” derivatives.
عنوان نشريه :
پژوهش هاي زبان شناسي
