پديد آورندگان :
مندني، فرزاد دانشگاه رازي كرمانشاه - گروه مهندسي توليد و ژنتيك گياهي , كرمي، پريسا دانشگاه رازي كرمانشاه - گروه مهندسي توليد و ژنتيك گياهي , قبادي، روژين دانشگاه رازي كرمانشاه - گروه مهندسي توليد و ژنتيك گياهي
كليدواژه :
تبخير و تعرق , كم آبياري , ارزيابي مدل , مراحل نموي , واسنجي مدل
چكيده فارسي :
يكي از ابزارهاي معتبر جهت مطالعه اثرات مديريت بر توليدات كشاورزي استفاده از مدل‌هاي رشد گياهان زراعي است. به منظور تعيين اثر سطوح مختلف آبياري بر رشد و توليد ارقام ذرت دانه‌اي و اعتبار سنجي مدل CERES-Maize، آزمايشي به‌صورت كرت‌هاي يك‌بار خرد شده بر پايه طرح بلوكهاي كامل تصادفي در سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه رازي طي سال زراعي 97-1396 اجرا گرديد. فاكتور اصلي سه سطح آبياري (تأمين 130، 100 و 70 درصد نياز آبي) و فاكتور فرعي سه رقم ذرت (SC704, Simon, BC678) بود. صفات مورد ارزيابي شامل مراحل نمو فنولوژيك، شاخص سطح برگ، وزن خشك كل، عملكرد دانه ذرت و تبخير و تعرق روزانه بود. نتايج ارزيابي مدل نشان داد كه مقادير nRMSE ارقام SC704، Simon و BC678 براي روز تا گرده‌افشاني به ترتيب 2/8، 1/7 و 1/9 درصد، براي روز تا رسيدن فيزيولوژيك 4/2، 4 و 4/6 درصد، براي وزن خشك كل 9/6، 7/0 و 13/4 درصد و براي عملكرد دانه 12/9، 5/2 و 6/1 درصد ميانگين مقادير مشاهده شده بود. ميزان جذر ميانگين مربعات خطا نرمال شده براي تبخير و تعرق از 12/9 تا 35/5 درصد ميانگين مشاهدات بود. با كاهش محتواي آب قابل دسترس گياه در تيمار كم آبياري در مقايسه با تيمارهاي ديگر آبياري، ميزان تبخير و تعرق تجمعي شبيه‌سازي شده به تدريج از تبخير و تعرق اندازه‌گيري شده فاصله گرفت، به طوريكه در تيمار تنش كمبود آب مدل ميزان تبخير و تعرق را بيشتر از شرايط مزرعه پيش‌بيني نمود. به‌طور كلي نتايج ارزيابي‌ها مشخص كرد كه مدل CERES-Maize قادر است واكنش رشد و عملكرد ارقام ذرت را در شرايط رطوبتي مختلف خاك با دقت مناسبي پيش‌بيني كند و مي توان از آن براي ارزيابي تأثير رژيم هاي مختلف آبياري در مزارع ذرت استفاده نمود.
چكيده لاتين :
One of the reliable approaches to study the effects of management on agricultural production is using crop growth models. In order to determine the effect of different levels of irrigation on the growth and productivity of grainy maize cultivars and validation of the CERES-Maize model, an experiment was conducted as split plot at the experimental field of Campus of Agriculture and Natural Resources, Razi University, Kermanshah, Iran, during 2017-2018. Main-factor was three irrigation regimes (IR) included supplying 130, 100, 70% water requirement (IR130%, IR100% and IR70% respectively), and sub-factor included three maize cultivars (SC704, Simon and BC678). The evaluated traits were development stages, leaf area index, total dry weight, grain yield and daily evapotranspiration. Model validation results showed that nRMSE values of SC704, Simon and BC678 for days to anthesis were 2.8, 1.7 and 1.9%, for days to physiological maturity were 4.2, 4 and 4.6%, for total dry weight were 9.6, 7.0 and 13.4% and for grain yield were 12.9, 5.2 and 6.1% observations, respectively. The nRMSE for daily evapotranspiration was 12.9 to 23.5% observations. By reducing the water content available in the IR70% treatment compared to other irrigation treatments, the simulated cumulative evapotranspiration gradually moved away from the measured evapotranspiration, so that in the water deficit stress treatment, the model simulated the amount of evapotranspiration more than farm conditions. Overall, the results of validation showed that the CERES-Maize model was able to predict response the growth and yield of maize cultivars under different soil moisture conditions with appropriate accuracy, therefore, it can be used to evaluate the impact of different irrigation regimes in the maize fields.
