پديد آورندگان :
قنبري، مجيد دانشگاه تربيت مدرس تهران - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت , مختصي بيدگلي، علي دانشگاه تربيت مدرس تهران - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت , زنگانه، زينب دانشگاه تربيت مدرس تهران - گروه علوم طيور , منصور قناعي پاشاكي، كامران دانشگاه گيلان - دانشكده علوم كشاورزي - گروه زراعت و اصلاح نباتات
كليدواژه :
آنتي اكسيدان , بهره وري آب , ذرت خوشه اي , علف هرز , كم آبي
چكيده فارسي :
اين پژوهش به‌منظور بررسي تأثير كاربرد مالچ حاصل از باقي‌مانده مواد آلي موجود در پهنه جنگل، مزارع برنج، باغات چاي و بادام زميني و كمبود آب آبياري بر خصوصيات مختلف مورفوفيزيولوژيكي و بيوشيميايي سورگوم علوفه‌اي در شرايط مزرعه انجام شد. آزمايش به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار طي سال 1397 در مزارع منتخب تحقيقاتي منطقه ديلمان شهرستان سياهكل زير نظر گروه زراعت دانشگاه تربيت مدرس و كارشناسان ترويج جهادكشاورزي لاهيجان اجرا شد. عوامل مورد بررسي شامل سه سطح تنش كمبود آب بر اساس آبياري 15، 30 و 45 درصد كم‌تر از ظرفيت زراعي و شش سطح مالچ آلي شامل بدون مالچ، مالچ كلش برنج، مالچ پوسته شلتوك برنج، مالچ پيله بادام‌زميني، مالچ ضايعات چاي و مالچ خاكبرگ بودند. نتايج نشان داد در شرايط تنش متوسط، تيمارهاي مالچ كلش برنج و پوسته شلتوك برنج، در عملكرد علوفه تر و سرعت فتوسنتز گياه به‌ترتيب 39/13 و 26/65 درصد نسبت به تيمار شاهد افزايش نشان داد. همچنين، در شرايط تنش شديد، مالچ‌هاي كلش برنج، پوسته شلتوك برنج و پيله بادام زميني، ميزان بهره‌وري اقتصادي آب و وزن خشك علف‌هاي هرز را به‌ترتيب 63/48، 55/21 و 46/40 درصد نسبت به شاهد افزايش داد. كاربرد مالچ مواد آلي به‌ويژه كلش برنج، پوسته شلتوك برنج و پيله بادام زميني به‌ترتيب موجب جلوگيري از كاهش 6/08، 13/70و 16/75 درصد عملكرد دانه نسبت به شاهد تحت شرايط تنش متوسط شد. به‌طوركلي، مالچ مواد آلي در افزايش عملكرد دانه و علوفه تر، سرعت فتوسنتر، فعاليت آنتي اكسيدان‌ها و بهره‌وري آب و همچنين كاهش ميزان علف‌هاي هرز مزرعه در شرايط تنش از توانايي بالايي برخوردار بوده و سهم بسزايي در بهبود مقاومت به خشكي در گياه سورگوم علوفه‌اي دارد. در نهايت، استفاده از مالچ مواد آلي در كشت سورگوم علوفه‌اي تحت شرايط تنش خشكي فصلي توصيه مي‌گردد.
چكيده لاتين :
This study was conducted to investigate the effect of mulch application from organic matter residues in forest area, rice fields, tea and peanut orchards and irrigation water deficit on different morpho-physiological and biochemical characteristics of forage sorghum in field conditions. This research was carried out as a factorial experiment in a randomized complete block design with three replications in selected research farms in Deilman area of Siahkal city under the supervision of Tarbiat Modares University, Department of Agronomy and Lahijan Agricultural Jihad Extension Experts in 2018. Factorial combinations of three levels of water deficit stress 15%, 30% and 45% of less than FC and six organic mulch, no mulch, rice straw mulch, paddy rice husk mulch, peanut shell mulch, tea waste mulch and leaf mold mulch were used. The results showed that under moderate stress conditions, rice straw mulch and rice paddy husk treatment showed the highest forage yield and plant photosynthesis rate of 39.13 and 26.65%, respectively, compared to the control treatment. Also, under conditions of severe stress, rice straw mulch, rice paddy husk and peanut shell mulch increased the economic efficiency of water and dry weight of weeds by 63.48, 55.21 and 46.40%, respectively, compared to the control. Application of organic matter mulch, especially rice straw, rice paddy husk and peanut shell mulch, prevented a reduction of 6.08, 13.70 and 16.75% of grain yield compared to the control under moderate stress conditions, respectively. In general, organic matter mulch has a high ability to increase grain and forage yield, photosynthetic rate, antioxidant activity and economic efficiency of water, as well as reduce field weeds in stress conditions and make a significant contribution to improving drought resistance in Forage Sorghum. Finally, the use of organic matter mulch in the cultivation of forage sorghum under seasonal drought stress conditions is recommended.
