تدوين و اعتباريابي ابزار سواد سلامت رسانه اي با رويكرد انتقادي براي دانش‌آموزان دوره متوسطه دوم

مقدمه: رويكرد انتقادي نسبت به محتواي رسانه ها بين قشر نوجوان و جوان اهميت ويژه اي دارد. در اين پژوهش به تدوين و اعتباريابي ابزاري براي سنجش سواد سلامت رسانه اي با رويكرد انتقادي در دانش‌آموزان دوره متوسطه دوم مدارس شهر تهران پرداخته شده است. مواد و روش: در اين مطالعه روش شناختي، جامعه آماري آن دانش‌آموزان مقاطع دوم دوره متوسطه بود. گويه هاي پرسشنامه توسط تيم تحقيق و با استفاده از مرور ادبيات علمي و نظر متخصصصان تعيين شده (24 گويه) و سپس روايي (محتوايي و سازه) و پايايي (محاسبه آلفاي كرونباخ) آن ها مورد ارزيابي قرار گرفت. 215 نفر براري تحليل عاملي اكتشافي و 200 نفر براي تحليل عاملي تاييدي در مطالعه شركت داده شدند. روش نمونه‌گيري خوشه‌اي متناسب با حجم خوشه بود. يافته ها: نسبت روايي محتوايي و شاخص روايي محتوايي براي همه 24 گويه بالاتر از مقدار قابل قبول بود. نتايج تحليل عاملي اكتشافي نشان داد كه اين ابزار داراي سه عامل كاملاً متمايز تحت عناوين »تشخيص تأثير محتواي رسانه بر سلامت «، »تحليل انتقادي محتواي مرتبط با سلامت در رسانه « و »واكنش انتقادي نسبت به محتواي رسانه « است. نتايج تحليل عاملي تاييدي نشان داد كه همه گويه ها بالاي 0/3 بار عاملي داشتند و شاخص هاي نيكويي برازش نيز نشان داد كه ابزار اصلاح شده، برازش مناسبي با داده هاي جامعه آماري داشته و از پايايي مناسبي (0/78) برخوردار است. نسخه نهايي پرسشنامه با 22 گويه مورد تاييد قرار گرفت. ميزان سواد سلامت رسانه اي در نوجوانان شركت كننده در مطالعه 43/3 از 100 به دست آمد. نتيجه گيري: با استفاده از اين ابزار روا و پايا، سواد سلامت رسانه اي در نوجوانان قابل ارزيابي است.