مطالعه سطح سواد سلامت زنان نخست‌زا با وضعيت افسردگي پس از زايمان در مراجعان به بيمارستان‌هاي شهر كابل (افغانستان)

مقدمه: سواد سلامت مهارت فردي و اجتماعي، و ظرفيت و توان دسترسي، فهم و درك، پردازش و ارزيابي، تصميم گيري و رفتار در خصوص اطلاعات و خدمات پزشكي و سلامتي است كه لزوما به سال هاي تحصيل بر نمي گردد. مطالعه حاضر با هدف بررسي سطح سواد سلامت زنان نخست زا با وضعيت افسردگي پس از زايمان مراجعان به شفاخانه‌هاي شهر كابل- افغانستان در سال 1399 انجام گرفت. مواد و روش كار: يك مطالعه تحليلي مقطعي با حجم نمونه 281 زن نخست‌زاي واقع در هفته ششم تا هشتم پس از زايمان و داراي حداقل سواد خواندن و نوشتن، انجام گرفت. جمعيت مورد مطالعه پس از اخذ رضايت آگاهانه، سوالات جمعيت شناختي-باروري و پرسشنامه هاي افسردگي پس از زايمان ادينبورو تطبيق يافته به گونه دري (D-EPDS) و سواد سلامت جمعيت بزرگسالان گونه دري (D-HELIA) را تكميل كردند و داده‌هاي حاصل از پژوهش با آزمون‌هاي آمار توصيفي و استنباطي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته ها: ميانگين نمره سواد سلامت واحدهاي پژوهش ( 12/98 ±) 52/21 و در سطح سواد سلامت نه چندان كافي قرار داشت. 158 نفر (56/2 %) از واحدهاي پژوهش افسردگي پس از زايمان داشتند. نتايج رگرسيون لجستيك چند متغيره وضعيت افسردگي پس از زايمان نشان داد نمره سواد سلامت واحدهاي پژوهش ارتباط معني‌دار با وضعيت افسردگي پس از زايمان دارد. ( OR: 0.95, CI: 0.95-0.99: 95%, p = 0.0001) بين افسردگي پس از زايمان با ناخواسته بودن بارداري، سن هنگام ازدواج (p = 0.007)، مورد دلخواه نبودن جنسيت نوزاد (p = 0.006)، مورد خشونت قرار گرفتن توسط همسر(p = 0.013)، ارتباط آماري معني‌دار وجود داشت. بين افسردگي پس از زايمان با سن واحدهاي پژوهش (p = 0.08),، شاخص توده بدني (p = 0.21) و تعداد سقط‌ها (p = 0.052)ارتباط آماري معني‌دار وجود نداشت. نتيجه گيري: اين مطالعه براي اولين بار در كابل افغانستان مورد بررسي قرار گرفت و نتايج حاصل از مطالعه چنين نشان داد كه سطح سواد سلامت زنان نخست زا با وضعيت افسردگي پس از زايمان آنان ارتباط معني دار دارد. پيشنهاد مي‌شود در جهت ارتقاي سطح سواد سلامت زنان نخست‌زا كلاس‌هاي آموزشي در دوران بارداري برگزار گردد.