طراحي، تبيين و سنجش مدل اجراي خط مشي‌هاي رفاه اجتماعي

Designing, explaining and measuring the welfare policies implementation model

پژوهش حاضر با توجه به اينكه خط‌مشي‌هاي رفاهي به دليل گستره وسيع ذينفعان، با پيچيدگي‌هاي مضاعفي روبرو هستند در صدد ارائه مدل اجراي خط‌مشي‌هاي رفاه اجتماعي است. بدين منظور از روش‌ تركيبي كيفي (با مصاحبه از 15 نفر از خبرگان خط‌مشي‌گذاري رفاهي) براي ارائه مدل اكتشافي و از روش كمّي (پيمايش از 265 نفر از كارشناسان رفاه اجتماعي) براي محك تجربي آن استفاده شد. نتايج از اين قرار است: مدل اكتشافي شامل ابعاد: محيط، راهبردها، پيامدها، ارتباطات، منابع، گرايشهاي مجريان، ساختار سازماني است. بر اساس يافته‌هاي كمّي، تحليل ساختاري داده‌ها، تعلق مولفه ها به ابعاد و تعلق ابعاد به مفهوم اصلي يعني اجراي خط مشي هاي رفاه اجتماعي را پشتيباني و تاييد كرده است. در بين ابعاد تاييد شده مدل، بعد محيط (خارجي و داخلي) داراي بيشترين اهميت و بعد منابع و پيامد داراي كمترين اهميت مي‌باشند. مهمترين مساله در اجراي خط‌مشي‌هاي رفاهي، عدم وجود متولي پرقدرت و محوري در نظام سياستگذاري رفاهي است كه اين امر با ادغام وزارت رفاه مضاعف گرديد. مهمترين ضعف‌هاي كنوني از منظر متخصصين و مطلعين سياستگذاري اجتماعي، «عدم تناسب مسئوليت‌ها و اختيارات»، «عدم توزيع مناسب منابع بودجه‌اي و بانكي»، «عدم استفاده از ظرفيت سازمان‌هاي مردم‌نهاد» و «عدم جلب مشاركت‌هاي مردمي» است. بر أساس يافته‌ها، قوانين متعارض، مانع مهمي براي اجراي متمركز سياست‌هاي رفاهي است. بعلاوه ارتباطات درون‌سازماني براي اجراي خط مشي‌ها نيز وضعيت مناسبي ندارد.

Given the fact that welfare policies –due to the vast majority of interest groups- are in the face of complexity, this research aims at designing an implementation model of welfare policies. For this purpose, the mixed method is utilized containing the qualitative method for designing an exploratory model (by interviewing 15 social policy-making elites) and the quantitative method for testing the model (by surveying 265 social policy experts). Results: the model dimensions consists of: Conditions, Strategies, Outcomes, Communications, Resources, Practitioners’ attitude and Organizational structure. Moreover, based on the quantitative findings, the structural analysis of data supports the correlation between indicators and indices and the correlation between indices and the main concept (welfare policies implementation). The Conditions dimension (foreign and interior) was the most important and the Resources and Outcome dimension were the least important, comparing all dimensions. The lack of a powerful and pivotal administration in the policy-making system that has been intensified by the merger of ministries, is considered one of the main problems. Based on the elites and experts’ ideas, the most important weaknesses are: imbalance between responsibilities and authority, inappropriate distribution of budget and bank resources, inadequate utilization of NGO’s capacity and civil partnership. In according to the findings, conflict of laws is an important obstacle for an integrated social policy implementation. Moreover, interorganizational communication for policy implementation isn't auspicious.