بررسي برهان خداناباورانهٔ نيكلاس اوِريت مبتني بر شواهد ابعاد حيات؛ با تمركز بر روايت تراويس دامزدي

يكي از نقدهاي خداناباوران بر تبيين غايت‌شناختي خداباوران از جهانِ پذيراي حيات، اين است كه حيات در جهان فعلي، پديده‌اي «بسيار نادرْ» است و نسبت به ابعاد فضا۔ زماني جهان، از مقياس بسيار كوچكي برخوردار است و بنا‌براين، نمي‌تواند به عنوان غايت يك «طراح هوشمند» در نظر گرفته شود؛ اگر خداوند، طراح و خالق جهان است و حيات را به‌عنوان غايت و هدف خلقت مدِّ نظر داشته، چرا حيات و حيات انساني، با اين همه تأخير نسبت به آغاز جهان و تنها در بخش بسيار ناچيزي از گسترۀ جهان، پديد آمده است؟ اين اِشكال و انتقاد به صورت ضمني و پراكنده در نوشته‌هاي برخي خداناباورانْ طرح شده، اما اولين‌بار از سوي نيكلاس اوِريت، صورت‌بندي شد. در اين مقاله، ضمن شرح و بررسي «برهان مقياس» اوِريت و روايت‌هاي مشابه مبتني بر شواهد ابعاد حيات، با تمركز بر روايت بازنويسي‌شدۀ تراويس دامزدي فيلسوف خداباور كانادايي با نام «برهان حيات ديرهنگام؛ delayed life argument»، دو ادعا را مطرح كرده و از آنها دفاع مي‌كنيم: ۱) هر برهان خداناباورانهٔ مبتني بر ابعاد حيات در جهان، مي‌تواند برهاني در مقابل «برهان تنظيم ظريف» تلقي شود؛ ۲) «برهان مقياس» از نظر كاركردْ مورد نظر خداناباوران، قابل تحويل به برهان حياتِ ديرهنگام است. بنا‌براين، پاسخ‌هاي خداباوران به «برهان حيات ديرهنگام» را مي‌توان در پاسخ به «برهان مقياس» نيز ارائه كرد.