اثر محلول‌پاشي مواد محافظت‌ كننده گياهي بر عملكرد برنج (Oryza sativa L.) در شرايط تنش خشكي

خشكي يكي از مهم‌ترين عوامل محدود كننده عملكرد محصولات زراعي است و محلول‌پاشي محافظت‌ كننده‌هاي گياهي يك راهكار مديريتي مهم در افزايش تحمل گياهان زراعي به تنش خشكي است. اين آزمايش به‌صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال 1397 در ايستگاه تحقيقاتي برنج تنكابن واقع در استان مازندران انجام شد. عامل اصلي شامل رژيم آبياري در دو سطح (آبياري رايج (شاهد) و قطع آبياري از مرحله پنجه‌زني (40 روز بعد از نشاكاري)) و عامل فرعي شامل محلول‌پاشي مواد محافظت‌ كننده گياهي در پنج سطح (محلول‌پاشي سلنيوم، سيليكون، اسيد اسكوربيك، اسيد ساليسيليك و عدم محلول‌پاشي (شاهد)) بودند. نتايج نشان داد كه در صورت عدم محلول‌پاشي، قطع آبياري از مرحله پنجه‌زني سبب كاهش عملكرد دانه به ميزان 29/3 درصد شد. تنش خشكي موجب كاهش ارتفاع بوته، تعداد پنجه و وزن هزار دانه به‌ترتيب به‌ميزان 5/15، 14/95 و 3/34 درصد شد. همچنين نتايج نشان داد كه در شرايط قطع آبياري از مرحله پنجه‌زني، محلول‌پاشي با سلنيوم، سيليكون، اسيد آسكوربيك و اسيد ساليسيليك به‌ترتيب سبب افزايش عملكرد دانه به‌ميزان 32/6، 31/9، 35/3 و 33/3 درصد نسبت به شاهد عدم محلول‌پاشي شد. در مجموع نتايج اين تحقيق نشان داد كه محلول‌پاشي مواد محافظت‌ كننده رشد گياهي مي‌تواند سبب كاهش اثرات سوء تنش خشكي و بهبود عملكرد دانه برنج در شرايط تنش خشكي شود.