اثر رژيم‌هاي آبياري بر عملكرد، اجزاي عملكرد و كيفيت دانه ژنوتيپ‌هاي مختلف لوبيا‌چيتي (Phaseolus vulgaris)

شناسايي ژنوتيپ‌هاي متحمل به خشكي مي‌تواند نقش مهمي در تعديل اثرات منفي آن، به‌عنوان يكي از مهم‌ترين عوامل محدود كننده توليدات كشاورزي در مناطق خشك و نيمه‌خشك، بازي كند. بر اين اساس، اثر سه رژيم ‌آبياري (آبياري پس از 50 (I1)، 100 (I2) و 150 (I3) ميلي‌متر تبخير از تشت تبخير كلاس A) به‌عنوان فاكتور اصلي بر برخي صفات مورفولوژيك، عملكرد و كيفيت دانه ده ژنوتيپ لوبيا‌چيتي (KS21193 ، KS21191، KS21189، E10، E9 ، صدري، تلاش، توده‌هاي بومي خمين، اقليد و فريدون‌شهر) به‌عنوان فاكتور فرعي با سه تكرار به‌صورت كرت‌هاي يك‌بار خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در فريدون‌شهر اصفهان، انجام شد. به‌ موازات تشديد تنش رطوبتي (از سطح I1 به I3) روز تا رسيدگي فيزيولوژيك، ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته، دانه در غلاف، دانه در بوته، وزن صد دانه، وزن دانه در بوته، عملكرد دانه و بيولوژيك، شاخص برداشت كاهش و درصد پروتئين دانه افزايش يافت، اما تغييرات به استثناي درصد پروتئين دانه تابع ژنوتيپ بود. با تشديد تنش رطوبتي از سطح آبياري I1 به I2، كاهش عملكرد دانه از 54/4 درصد در ژنوتيپ صدري تا 63/6 درصد در ژنوتيپ تلاش و از سطح آبياري I1 به I3، از 87/3 درصد در ژنوتيپ 21191 KSتا 74/9 درصد در ژنوتيپ فريدون‌شهر متغير بود. مي‌توان بيان داشت اگرچه بالاترين عملكرد دانه در سطح آبياري I1 در ژنوتيپ KS21191 (2319 كيلوگرم بر هكتار) به‌دست آمد، اما احتمالاً كاشت توأم ژنوتيپ فريدون‌شهر با رژيم آبياري پس از 150 ميلي‌متر تبخير از تشت تبخير به‌دليل ثبات عملكرد بالاتر مي‌تواند سبب تعديل تنش خشكي در مناطقي مانند فريدون‌شهر شود.